KULTURA W POWIECIE CIESZYŃSKIM
Jednym z największych atutów powiatu cieszyńskiego jest jego niezwykła kultura ludowa. Najpełniej można ją podziwiać w południowej części powiatu, wśród górali beskidzkich. Na całą Polskę słyną koronki koniakowskie, pochodzące z Trójwsi Beskidzkiej. Koniakowska tradycja idzie z duchem czasu, więc od kilku lat obok misternie obszywanych obrusów, serwet, ozdób choinkowych i strojów liturgicznych w ofercie miejscowych rzemieślników znaleźć można także... stringi. Z bogatą kulturą i tradycją można zapoznać się w licznych izbach regionalnych.
Niezwykłym bogactwem powiatu jest muzyka ludowa, rozsławiona w Polsce przez multiinstrumentalistów i propagatorów beskidzkiego folkloru: Józefa Brodę i jego syna Joszka Brodę. Najważniejszym wydarzeniem na mapie folklorystycznej powiatu cieszyńskiego jest odbywający się w Wiśle Tydzień Kultury Beskidzkiej, prezentujący oryginalne bogactwo ludowej muzyki, tańca, śpiewu, obrzędów i zwyczajów. Co roku uczestniczą w nim nie tylko turyści, ale także wielu mieszkańców powiatu.
Mówiąc o kulturze ludowej powiatu cieszyńskiego nie sposób nie wspomnieć o tradycyjnej kuchni, będącej oryginalnym połączeniem kuchni śląskiej, czeskiej oraz potraw góralskich, związanych z pasterstwem wołoskim. Strykami z wyrzoskami, żebroczką, lub wieprzową kitą z kapustą zasmażaną posilić się można w licznych karczmach regionalnych. Do popicia obowiązkowo kieliszek mioduli.
Powiat cieszyński jest miejscem silnie związanym z polską historią. W latach 1290-1918 istniało tutaj Księstwo Cieszyńskie, którego władcy wywodzili się początkowo z dynastii Piastów, a następnie Habsburgów. Najcenniejsze zabytki z tych czasów znajdują się w Cieszynie. Najważniejszą placówką muzealną w powiecie cieszyńskim jest Muzeum Ślaśka Cieszyńskiego w Cieszynie z oddziałami w Wiśle (Muzeum Beskidzkie im. Andrzeja Podżorskiego), Skoczowie (Muzeum im. Gustawa Morcinka) i Górkach Wielkich (Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej).
Do bogatej tradycji historycznej nawiązuje odbywający się w Cieszynie międzynarodowy festiwal muzyki wokalnej Viva il Canto, w ramach którego prezentowane są wielkie dzieła oratoryjno-symfoniczne, spektakle operowe i operetkowe, recitale wokalne, koncerty galowe z orkiestrą i koncerty kameralne. Przy ścisłej współpracy ze stroną czeską i słowacką organizowane są Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Kino na Granicy” oraz Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Bez Granic”.
Czy wiesz, że...
- Powiat Cieszyński ustanowił nagrodę w dziedzinie kultury im. ks. L. J. Szersznika. Każdego roku nagroda finansowa przyznawana jest w zakresie twórczości artystycznej, upowszechniania kultury oraz ochrony dziedzictwa kulturowego.
- Na terenie powiatu cieszyńskiego działa 376 twórców kultury, 140 zespołów artystycznych w tym m.in 43 chóry, 46 zespołów regionalnych i śpiewaczych.
- Ponad 30 zadań rocznie Powiat Cieszyński zleca do wykonania organizacjom pozarządowym w zakresie kultury.
- Biblioteka Miejska w Cieszynie pełni funkcję biblioteki powiatowej i w tym zakresie jest finansowana z budżetu Powiatu Cieszyńskiego.
- W powiecie cieszyńskim znajduje się 291 zabytków wpisanych w rejestrze zabytków, w tym 105 w samym Cieszynie. W ewidencji zabytków wpisanych jest 3268 obiektów zabytkowych na terenie powiatu cieszyńskiego.
- Nad zachowaniem dziedzictwa kulturowego pieczę trzyma Muzeum Śląska Cieszyńskiego finansowane z budżetu Powiatu Cieszyńskiego wraz z oddziałami w Wiśle (Muzeum Beskidzkie im. A.Podżorskiego), w Górkach Wielkich (Muzeum im. Z. Kossak) oraz w Skoczowie (Muzeum im. G. Morcinka).
- W czerwcu 2010r. został przyjęty przez Radę Powiatu, Powiatowy Program Opieki nad Zabytkami w Powiecie Cieszyńskim na lata 2010-2013. Program został pozytywnie zaopiniowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Termin
Data: 24.10.2023 roku
Godz. 17:00
Miejsce: Sala Rzymska w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie
Najnowsza pozycja wydana przez Powiat Cieszyński.
Laureaci w roku 2023
I. W KATEGORII TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNEJ:
Jan Gluza -
to mieszkający w Dzięgielowie – malarz, rzeźbiarz i grafik związany z terenami Śląska Cieszyńskiego. Swoje umiejętności zaczął kształtować już od najmłodszych lat – początkowo na lekcjach prac ręcznych i rysunku w szkole podstawowej, gdzie poznawał tajniki akwareli, rysunku oraz rzeźby. Przełomowym momentem wybrania przyszłej ścieżki kariery i zainteresowań Laureata był niewątpliwie wpływ, jaki wywarły na nim namalowane przez Leopolda Dziadka akwarele. W późniejszych latach został członkiem grupy plastyków działających przy Macierzy Ziemi Cieszyńskiej pod kierunkiem prof. Prymusa, uczestnicząc zarówno w plenerach malarskich, jak i wystawach organizowanych w Cieszyńskim Domu Kultury i Galerii na Rynku.
Obowiązkowy pobór do wojska nie przeszkodził mu w kształtowaniu malarskich umiejętności za sprawą działającej w jego jednostce Pracowni Plastycznej Marynarki Wojennej. Tam też poznał m.in. technikę linorytu i zorganizował pierwszą indywidualną wystawę swoich prac.
Po powrocie w rodzinne strony dalej uczestniczył w spotkaniach Koła Plastyków, podjął także pracę w Cieszyńskiej Fabryce Narzędzi, gdzie zorganizował grupę, która co najmniej raz w roku urządzała wystawę swojej twórczości. Po jednym z plenerów prace malarzy – w tym Jana Gluzy – zostały podarowane warszawskiemu Centrum Zdrowia Dziecka.
Jego malarstwo ukazuje piękno rodzimej okolicy oraz całego Śląska Cieszyńskiego poprzez uwiecznione obiekty architektoniczne i widoki. Twórczość ta była wystawiana m.in. podczas lokalnych uroczystości w cieszyńskich galeriach, warszawskich salach „Zachęty” i „Starej Kordegardy” oraz za granicą (muzeum Austrii, Kanady i Niemiec). Wiele obrazów możemy obejrzeć również na co dzień m.in. na ścianach Szpitala Śląskiego w Cieszynie, w goleszowskim Ośrodku Zdrowia i Urzędzie Gminy, a także w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie.
Prace Laureata mieliśmy okazję podziwiać również podczas tegorocznych obchodów 800-lecia Goleszowa i Puńcowa oraz 500-lecia Bażanowic. Dodatkowo z okazji jubileuszu Puńcowa Poczta Polska wydała trzy pocztówki oraz album z 18 znaczkami uwieczniającymi jego malarstwo.
Za swoją twórczość i działalność artystyczną został dotychczas uhonorowany:
- Medalem za zasługi dla województwa bielskiego w 1988 r.
- Złotą odznaką za zasługi dla rozwoju przemysłu maszynowego w 1989 r.
- Medalem im. Czesława Kuryatty w 2008 r.
- Nagrodą w dziedzinie twórczości artystycznej oraz upowszechniania i ochrony kultury nadaną przez Gminę Goleszów w 2023 r.
- Złotą Odznaką Honorową za zasługi dla Województwa Śląskiego w 2023 r.
Dziś, biorąc pod uwagę liczne zasługi i osiągnięcia, których oprócz wymienionych jest znacznie więcej, Powiat Cieszyński w uznaniu za całokształt dorobku artystycznego, przyznaje Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii twórczości artystycznej w roku 2023 Panu Janowi Gluzie.
II. W KATEGORII UPOWSZECHNIANIA KULTURY:
Witold Pieńkowski -
to pianista, działacz społeczny, oraz przewodnik turystyczny. Ukończył Państwową Ogólnokształcącą Szkołę Muzyczną I i II stopnia im. Stanisława Moniuszki w Bielsku-Białej. Jest absolwentem Akademii Muzycznej w Katowicach.
Na szczególną uwagę zasługuje jego ożywiona działalność koncertowa zarówno w kraju, jak i za granicą, jako solista, kameralista oraz akompaniator chórów. Na rzecz swojej „Małej Ojczyzny” – Śląska Cieszyńskiego – dał ponad 150 społecznych i charytatywnych koncertów uświetniając nimi wiele odbywających się uroczystości. Witold Pieńkowski szczególne zainteresowanie wykazuje w propagowaniu twórczości rodzimych kompozytorów - Karola Hławiczki, Jana Sztwiertni oraz Victora Ullmanna.
Od wielu lat aktywnie bierze udział w życiu społecznym. Z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Cisownicy, którego był pierwszym prezesem doszło do zrealizowania wielu ważnych przedsięwzięć m.in. powstania Izby Regionalnej „U Brzezinów” w Cisownicy, zorganizowania Turnieju Szkolnego „Korzeniami wrośliśmy w tę Ziemię”, utworzenia Małej Książnicy Cisownickiej oraz wydania znaczących dla wsi publikacji – monografii „Siedem wieków Cisownicy” czy albumu fotograficznego najstarszych cisownickich domów „W cisownickich progach”. Działania te były wielokrotnie doceniane i opisywane przez prasę.
Witold Pieńkowski swoją wiedzą i zamiłowaniem do regionu dzieli się z innymi również podczas konferencji i sesji naukowych. Prowadzi prelekcje i wykłady na temat Cisownicy oraz całego Śląska Cieszyńskiego m.in. na Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Cieszynie, w Gminnym Ośrodku Kultury w Goleszowie, Macierzy Ziemi Cieszyńskiej w Cieszynie i oddziale w Warszawie, Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, Bibliotece Miejskiej w Cieszynie czy Książnicy Beskidzkiej w Bielsku-Białej.
Laureat jest autorem wielu artykułów prasowych promujących Cisownicę, Gminę Goleszów, Cieszyn oraz cały Śląsk Cieszyński. Ukazały się one m.in. na łamach „Głosu Ziemi Cieszyńskiej”, „Panoramy Goleszowskiej”, „Kalendarza Goleszowskiego” oraz zaolziańskiego „Głosu Ludu”. W 2019 r. w wydawanej przez Centrum Edukacji w Warszawie „Szkole Artystycznej” ukazał się jego obszerny artykuł pt. „Na granicy Polski i Czech – o początkach muzycznej edukacji w Cieszynie”. Witold Pieńkowski jako przewodnik beskidzki PTTK oprowadza społecznie wiele wycieczek po Ziemi Cieszyńskiej szerząc zamiłowanie do kultury i historii tego regionu.
Za swoją działalność zdobył m.in.
- w 1986 r. Stypendium Artystyczne im. Fryderyka Chopina w Warszawie;
- w 1987 r. tytuł Laureata XXI Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku;
- w 1988 r. Stypendium „The Jan Smeterlin Memorial Scholarschip”, w wyniku którego dał cykl recitali w Wielkiej Brytanii;
- w 1989 r. dwukrotnie stypendium artystyczne Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie;
- w 2013 r. Laur Srebrnej Cieszynianki w uznaniu zasługi na rzecz społeczności lokalnej Gminy Goleszów;
- w 2014 r. Srebrny Medal za Długoletnią Służbę oraz Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
W uznaniu za całokształt działań na rzecz wieloletniego upowszechniania i propagowania muzyki oraz historii regionu Śląska Cieszyńskiego Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii upowszechniania kultury w roku 2023 Panu Witoldowi Pieńkowskiemu.
III. W KATEGORII OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO:
Michał Bożek -
to przedsiębiorca, biznesmen, założyciel i właściciel Wytwórni Wód Mineralnych „Ustronianka”, a przede wszystkim miłośnik sztuki i pasjonat historii regionu.
W latach 1951-1958 uczęszczał do Szkoły Podstawowej w Godziszce, następnie naukę kontynuował w Szkole Zawodowej w Bielsku-Białej i Technikum w Katowicach. W roku 1980 otworzył Wytwórnię Wód Mineralnych Ustronianka, która z biegiem lat dzięki ciężkiej pracy całego zespołu zyskała wielkie uznanie zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej.
Od wielu lat wspiera finansowo liczne lokalne inicjatywy sportowe i kulturalne, a jego zamiłowanie do historii przejawiło się m.in. kupnem w 2004 r. Zespołu Zamkowo-Parkowego w Grodźcu Śląskim. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu w przeprowadzenie szeregu prac remontowych i konserwatorskich na zakupionym obiekcie, od lutego br. możemy odwiedzać i podziwiać ten wspaniały średniowieczny zamek w całej okazałości. Wnętrza w dużej mierze zdobią prywatne eksponaty zgromadzone przez samego właściciela. Stanowią one jednakże tylko część wielkiej - liczącej około 10 tysięcy okazów kolekcji, którą zbierał przez blisko pół wieku!
Dzięki wspomnianej pasji i zamiłowaniu do historii oraz reliktów przeszłości udało mu się stworzyć niezwykłe muzeum i na nowo powołać do życia zapomniany Zamek w Grodźcu Śląskim, który obecnie cieszy się wielkim zainteresowaniem zarówno wśród okolicznych mieszkańców, jak i turystów z dalszych stron. Jego zainteresowania i działalność na rzecz kultury i historii regionu Śląska Cieszyńskiego przejawiają się również tym, że od 15 lat zasiada w Radzie Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie, jak również jest członkiem Koła Macierzy Ziemi Cieszyńskiej w Grodźcu.
Za swoją działalność na rzecz kultury Michał Bożek był wielokrotnie nagradzany m.in.:
- w 2005 r. – odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polski Aleksandra Kwaśniewskiego
- w 2016 r. – Nagrodą Marszałka Województwa Śląskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie konserwacji zabytków
- w 2016 r. – Nagrodą Gminy Jasienica w dziedzinie twórczości artystycznej upowszechniania i ochrony kultury
- w 2017 r. – Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego
- w 2017 r. – Laurem Srebrnej Cieszynianki nadanym przez samorząd Miasta Ustroń.
Michała Bożka można z całą pewnością określić kontynuatorem dziedzictwa Leopolda Jana Szersznika - wielkiego kolekcjonera i założyciela muzeum, które dzisiaj nosi nazwę Muzeum Śląska Cieszyńskiego (a w którym obecnie się znajdujemy). Człowieka z wielkim zamiłowaniem i pasją do historii i sztuki, którymi dzieli się i zaraża innych.
W uznaniu za całokształt wszechstronnej działalności społecznej, w tym szczególnie ochrony kultury materialnej Śląska Cieszyńskiego, Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii ochrony kultury w roku 2023 – Panu Michałowi Bożkowi.
Laureaci w roku 2022
I. W KATEGORII UPOWSZECHNIANIA KULTURY:
Zespół Folklorystyczny „Nadolzianie” -
a pierwotnie „Miłośnicy Śpiewu” powstał w 1993 r. z inicjatywy Koła Gospodyń Wiejskich w Kaczycach, którego przewodniczącą była Pani Eugenia Sznapka. Kilkanaście osób wchodzących w skład zespołu upiększało swoim śpiewem lokalne uroczystości, z czasem rozszerzając swoją działalność. Po niespełna 10 latach istnienia Zespołu w 2002 r. zaszło kilka zmian, a mianowicie zmieniła się jego nazwa na „Nadolzianie”, kierownictwo oraz odpowiedzialność za choreografię powierzono Panu Andrzejowi Szczyrbie, a Gminny Ośrodek Kultury w Zebrzydowicach objął Zespół swoim patronatem. Zmiany zaszły również w kwestii struktur zespołu, bowiem do śpiewu doszedł akompaniament za sprawą kapeli, której kierownikiem artystycznym został wówczas Pan Jan Gawłowski. Dziś w skład Zespołu wchodzi 26 osób w różnym wieku i różnej profesji, a pieczę nad nim pełni kierownik zespołu – Pan Robert Rybka oraz kierownik kapeli – Pan Klaudiusz Grzybek.
Jak sama nazwa wskazuje, główny repertuar „Nadolzian” skupia się wokół pieśni i pieśniczek Śląska Cieszyńskiego, pieśni okolicznościowych, biesiadnych i kościelnych, które prezentowane są na przeglądach, konkursach, festiwalach folklorystycznych oraz gminnych uroczystościach. Swój dorobek artystyczny grupa miała możliwość zaprezentować również wśród naszych południowych sąsiadów – w Czechach oraz na Słowacji.
W ciągu 20 lat działalności artystycznej Zespół był wielokrotnie nagradzany i doceniany, czego przejawem jest otrzymanie m.in. Złotej Odznaki Honorowej za zasługi dla województwa śląskiego. Nadolzianie wydali również 4 płyty:
- w 2007 r. – „Płyniesz Olzo”
- w 2008 r. – „My tu prziszli po kolyndzie” oraz „Cicha noc”
- w 2014 r. – „Jak jo chodził ku swej miłej”.
II. W KATEGORII TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNEJ:
Zbigniew Machej –
to znany i wielokrotnie nagradzany pisarz, tłumacz, publicysta oraz działacz kultury. Urodzony w 1958 r. w Cieszynie, przez większość życia związany ze Śląskiem Cieszyńskim. Absolwent polonistyki i religioznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
W latach 1990-1991 pełnił funkcję sekretarza tygodnika regionalnego Głosu Ziemi Cieszyńskiej, a w latach 1999-2000 dyrektora Cieszyńskiego Ośrodka Kultury „Dom Narodowy”. Nie sposób również nie wspomnieć o jego zagranicznej pracy: w dyplomacji kulturalnej RP - przez dziewięć lat jako wicedyrektor Instytutu Polskiego w Pradze, później jako dyrektor Instytutu Polskiego w Bratysławie, a także jako wicedyrektor Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Był również współzałożycielem międzynarodowego festiwalu pod obecną nazwą Festiwal Teatralny „Bez Granic”, który w bieżącym roku miał swoją XXXI edycję.
Od 2014 roku zajmuje się głównie pracą pisarską, publicystyczną i translatorską. Dotychczas wydał 15 zbiorów wierszy takich jak m.in. „Wspomnienia z poezji nowoczesnej”, „Zima w małym mieście na granicy” oraz najnowszy – „2020”. Jeden z jego utworów znalazł się w antologii Czesława Miłosza pt. „Wypisy z ksiąg użytecznych”, a ułożone przez niego wspólnie z Wisławą Szymborską limeryki w poł. lat 90 zapoczątkowały modę na limeryki w Polsce.
Pana Zbigniewa Macheja docenić należy również za działalność translatorską. Przełożył m.in. z języka czeskiego: wybór z Pieśni duchowych Georgiusa Tranosciusa czyli Jerzego Trzanowskiego, za co otrzymał nagrodę miesięcznika „Literatura na Świecie” w kategorii poezja 2017, Pojęcia podstawowe Petra Krála (nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia); z języka słowackiego: tom wierszy „Cicha ręka” Ivana Štrpki oraz wybór wierszy Jána Ondruša „Przełykanie włosa”; z języka niemieckiego – libretto opery Viktora Ullmanna „Cesarz Atlantydy”.
Obecnie, jako mieszkaniec Cieszyna aktywnie uczestniczy w jego życiu kulturalnym, współpracując m.in. z miesięcznikiem Tramwaj Cieszyński, Kawiarnią Kornel i Przyjaciele, Biblioteką Miejską i Kawiarnią Avion w Czeskim Cieszynie. Współpracuje także przy Przeglądzie Filmowym Kino na Granicy oraz wspomnianym wcześniej Festiwalu Teatralnym Bez Granic.
Laureat początkiem bieżącego roku uzyskał pierwszą nagrodę w literackim konkursie ZAiKS-u i polskiego PEN Clubu – Wolność myśli – wolność wyrazu za esej „Domniemania o wolności”, a zaledwie miesiąc temu został nagrodzony za swoją działalność przez Miasto Cieszyn.
III. W KATEGORII OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO:
Bożena Kubień -
to znana w lokalnym środowisku wydawniczym redaktor prowadząca cyklicznej publikacji pn. „Pamiętnik Ustroński”, regionalistka oraz autorka szeregu opracowań historycznych dotyczących Ustronia. Absolwentka pedagogiki na Uniwersytecie Śląskim, zamieszkała w Ustroniu.
Od 2001 r. jako prezes Towarzystwa Miłośników Ustronia, redaktorka i autorka „Pamiętnika Ustrońskiego” wykazuje wielkie zaangażowanie w sferze ochrony kultury dzięki dokumentowaniu i upowszechnianiu wiedzy dotyczącej dziedzictwa kulturowego miasta Ustronia oraz całego obszaru Śląska Cieszyńskiego. Pod jej redakcją, opieką merytoryczną i edytorską przygotowanych zostało 15 roczników Pamiętnika, który odgrywa znaczącą rolę na rynku śląskich wydawnictw regionalnych, docierając do wielu ośrodków uniwersyteckich i kulturalnych nie tylko na terenie kraju, ale także Kanady, Stanów Zjednoczonych i Australii. Zawarte w nich treści mogą stanowić zarówno doskonały element codziennej lektury, jak i źródło niejednej pracy naukowej.
W 2005 r. Pani Bożena Kubień zainicjowała prace nad swoim autorskim projektem badawczym dotyczącym budownictwa oraz rozwoju przestrzennego Ustronia w okresie międzywojennym. To właśnie w tym czasie nastąpił rozkwit Ustronia jako miejscowości turystycznej, powstawały wille, pensjonaty, hotele. Dzięki wnikliwym kwerendom archiwalnym oraz przeprowadzonym wywiadom udało się jej odkryć, udokumentować oraz przypisać pierwotne nazwy i funkcje ponad stu modernistycznym budynkom. Niewątpliwie jest to ogromne osiągnięcie, gdyż temat ten był uważany za poznawczo zaniedbany, niedoceniony oraz przez nikogo wcześniej niepodjęty. Prace te mają swoje odzwierciedlenie w szeregu przeprowadzonych przez nią wykładach, spacerach historycznych oraz wydarzeniach kulturalnych.
Od 2012 r. Pani Bożena jest również zaangażowana w prowadzenie zajęć z edukacji regionalnej dla młodzieży ustrońskich szkół, przygotowując m.in. materiały szkoleniowe, organizując warsztaty terenowe, spacery edukacyjne oraz Konkurs Wiedzy o Ustroniu im. Józefa Pilcha.
W grudniu 2020 r. otrzymała nagrodę Burmistrza Miasta Ustronia za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.
Laureaci w roku 2021
I. W KATEGORII UPOWSZECHNIANIA KULTURY:
Stowarzyszenie Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” -
powstało w 1996 roku i od samego początku przyświecała mu idea upamiętnienia wizyty papieża Jana Pawła II w Skoczowie, która odbyła się rok wcześniej - w 1995 r. Od początku towarzyszy mu także motto: „musica sacra preludium vitae aeternae est – muzyka sakralna jest wstępem do życia wiecznego”.
Głównym celem stowarzyszenia jest propagowanie i wspieranie kultury i sztuki chrześcijańskiej ze szczególnym uwzględnieniem kultury lokalnej oraz zbliżanie (poprzez sztukę przepojoną wiarą) ludzi różnych narodowości i wyznań chrześcijańskich żyjących na Śląsku Cieszyńskim.
W związku z powyższym w szeregach organizacji narodził się pomysł zapoczątkowania corocznego ekumenicznego, międzynarodowego i interdyscyplinarnego festiwalu muzyki i sztuki „Musica Sacra”, którego inicjatorami byli: pani prof. Bogumiła Dunikowska, ks. Jerzy Horzela oraz inż. Ludwik Herok, który został pierwszym prezesem stowarzyszenia. Kolejno piecze nad „Panoramą Sztuki […]” przejął pan Witold Dzierżawski, a obecnie funkcje tę pełni pan Andrzej Bacza. To właśnie dzięki nim i pozostałym członkom stowarzyszenia mamy okazję być świadkami tego wspaniałego festiwalowego przedsięwzięcia goszczącego w naszym regionie już od 25 lat.
Kolejni dyrektorzy artystyczni – wspomniana pani Bogumiła Dunikowska, a obecnie pani Grażyna Durlow – dokładają wszelkich starań, aby podczas Festiwalu zaprezentować artystów o ugruntowanej renomie artystycznej, zarówno z kraju, jak i zza granicy, reprezentujących różne wyznania i narodowości m.in. z Czech, Słowacji, Ukrainy i Norwegii. Jednak Festiwal „Musica Sacra” to nie tylko koncerty. To również szereg towarzyszących mu wydarzeń takich jak: wystawy na skoczowskim rynku, przy skoczowskich kościołach, w Muzeum Sarkandrowskim, pokazy widowisk teatralnych, konkursy dla dzieci i młodzieży oraz plenery artystyczne.
Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” realizując tak wiele działań promujących i chroniących kulturalne dziedzictwo stara się w sposób atrakcyjny zaspokoić artystyczne i duchowe potrzeby mieszkańców i gości oraz zachęca do integracji uczestników różnych wyznań religijnych we wspólnym przeżywaniu.
W uznaniu za całokształt działań na rzecz wieloletniego upowszechniania międzynarodowej kultury i sztuki oraz upamiętnianie pobytu Jana Pawła II na skoczowskiej ziemi Powiat Cieszyński przyznaje Stowarzyszeniu Panorama Sztuki Chrześcijańskiej „Musica Sacra” nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii upowszechniania kultury w roku 2021.
II. W KATEGORII TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNEJ:
JERZY PUSTELNIK –
urodzony w Cieszynie, obecnie mieszkaniec Ustronia. Fotograf, dokumentalista, muzyk. Ukończył Policealne Studium Fotograficzne w Warszawie oraz wyższe studia na Uniwersyteckie Śląskim w Cieszynie będąc w późniejszych latach jego wieloletnim, zasłużonym pracownikiem.
Fotografią zajmuje się od 50 lat, działając jako aktywny członek Cieszyńskiego Towarzystwa Fotograficznego utworzonego w 1961 r. w Cieszynie. Swoją wiedzą dzieli się prowadząc prelekcje dotyczące fotografii oraz zajęcia z fotografii cyfrowej i tradycyjnej w szkołach.
Jest autorem ok. 30 indywidualnych wystaw o tematyce jazzowej - muzycznej (prezentowanych m.in. na festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie, Cieszyńskiej Jesieni Jazzowej czy Silesian Jazz Meeting w Rybniku) oraz „życiowej” (prezentowanej na konkursach i festiwalach fotograficznych, w muzeach i galeriach sztuki). Jego ostatnie wystawy indywidualne to: „Strzępki Światła”, „Po Prostu Fotografia”, „Czas jazzu”, „Miejsce jazzu” oraz „JazzGrafy”.
W swojej twórczości chętnie nawiązuje także do tematyki związanej z Cieszynem. Jerzy Pustelnik jest:
- pomysłodawcą i autorem projektu pt. „Cieszyn młodsi Bracia” realizowanego przy okazji 1200 – lecia miasta Cieszyna,
- pomysłodawcą i współrealizatorem dokumentacji fotograficznej „maszkaronów” cieszyńskich,
- współtwórcą albumu fotograficznego z okazji 300 – lecia Kościoła Jezusowego w Cieszynie,
- współautorem publikacji pt. „Współczesna fotografia cieszyńska”,
- współtwórcą z prof. Jerzym Wrońskim „kopciogramów” wystawianych w Cieszynie, Katowicach, Krakowie, Warszawie i Poznaniu.
Nie sposób pominąć rozwijającej się równolegle do fotografii twórczości muzycznej Laureata, której przejawem jest gra na perkusji w formacjach klasycznych i jazzowych. Jest on wieloletnim członkiem Orkiestry Symfonicznej działającej w latach 80. przy Szkole Muzycznej w Cieszynie, członkiem Orkiestry Salonowej im. Hilarego Drozda, członkiem Orkiestry Kameralnej Artis pod batutą Jean – Claude’a Hauptmanna, członkiem zespołów: „Ju Ba-Kry-Bo Jazz Quarter” i „Jazz Dinos” oraz jednym z członków zespołu folklorystycznego TORKA.
Odznaczony Złotym Medalem Jego Magnificencji Rektora prof. dr. hab. Andrzeja Kowalczyka „Zasłużony dla Uniwersytetu Śląskiego”, Nagrodą Urzędu Miasta Cieszyna w dziedzinie kultury oraz Medalem 1200-lecia Miasta Cieszyna.
Reasumując powyższe osiągnięcia i zasługi, Powiat Cieszyński w uznaniu za całokształt pracy fotograficznej i muzycznej, przyznaje panu Jerzemu Pustelnikowi nagrodę im ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii twórczości artystycznej w roku 2021.
III. W KATEGORII OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO:
IRENA KLIMCZAK -
to ceniona artystka, popularyzatorka i animatorka kultury oraz miłośniczka folkloru regionu Śląska Cieszyńskiego. Od dzieciństwa związana z malowniczą podgórską miejscowością Śląska Cieszyńskiego – Leszną Górną.
Jej przygoda ze sceną rozpoczęła się już w latach młodzieńczych podczas występów na szkolnych uroczystościach oraz pomocy przy ich organizowaniu. Następnie swoje zainteresowania folklorem, śpiewem i tańcem ludowym realizowała poprzez układanie piosenek, wierszy i gawęd oraz założenie grupki folklorystycznej działającej przy świetlicy w Lesznej Górnej.
Kolejnym ważnym etapem w życiu Laureatki było założenie w 1968 roku Zespołu Regionalnego „Czantoria”, który działa po dziś dzień, a w którym to Pani Irena pełni funkcje kierownika organizacyjnego i artystycznego, choreografa, instruktora śpiewu i tańca, scenarzysty, kostiumera oraz nieocenionego ludowego artysty. Pod jej kierownictwem Zespół otrzymał wiele nagród i wyróżnień na festiwalach, przeglądach i konkursach. Co roku możemy podziwiać go m.in. podczas Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Wiśle. Zespół „Czantoria” do tej pory dał setki koncertów, prezentując folklor Śląska Cieszyńskiego w kraju i za granicą. Jego autentyczne – zgodne z tradycją programy zostały udokumentowane przez telewizję TVP Katowice.
Jak już zostało wspomniane, Pani Irena jest również artystką i poetką tworzącą wiersze w gwarze cieszyńskiej, która jest szczególnie bliska jej sercu. Za swoją pracę i działalność artystyczną oraz osiągnięcia otrzymała wiele nagród i wyróżnień m.in.:
- Srebrny Krzyż Zasługi nadany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w roku 1999,
- Honorową Odznakę Ministra Kultury i Sztuki – Zasłużony Działacz Kultury w roku 2000,
- Laur Srebrnej Cieszynianki w roku 2014,
- Złoty Krzyż Zasługi nadany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2016.
Dzięki wielkiemu zaangażowaniu oraz nieocenionej pracy pani Ireny przyczyniającej się pielęgnowaniu i propagowaniu kultury, tradycji i zwyczajów naszych przodków, szczególnie wśród młodego pokolenia, można mieć pewność, że rodzimy folklor Śląska Cieszyńskiego nie odejdzie w zapomnienie jeszcze przez długie lata.
Biorąc pod uwagę rangę i znaczenie wymienionych zasług i osiągnięć, Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii ochrony kultury w roku 2021 – pani Irenie Klimczak, mając na uwadze jej wieloletni dorobek w zakresie propagowania i krzewienia dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego.
Laureaci w roku 2020
I. W KATEGORII UPOWSZECHNIANIA KULTURY:
PIOTR GRUCHEL –
urodził się 6 września 1954 r. w Cieszynie – pedagog, muzyk, twórca, animator kultury, filmowiec. Absolwent Filii UŚ w Cieszynie oraz Studium Podyplomowego Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie na kierunku wychowanie muzyczne, co w dalszych latach dało mu możliwość m.in. prowadzenia działalności pedagogiczno-artystycznej na Uniwersytecie Śląskim w Cieszynie. W latach 2004 – 2019 sprawował funkcje zastępcy naczelnika i naczelnika Wydziału Kultury w Urzędzie Miejskim w Cieszynie. Mimo, że obecnie znajduje się już na emeryturze, to nadal prowadzi aktywną działalność w kręgach kulturalnych miasta Cieszyna.
Od wielu lat współpracuje z wieloma instytucjami i organizacjami działającymi na polu kultury i edukacji kulturalnej, w tym: od 35. lat z Zespołem Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej im. Janiny Marcinkowej, w którym od 2006 roku pełni rolę kierownika muzycznego; z Teatrem im. A. Mickiewicza w Cieszynie w zakresie realizacji dźwięku spektakli i koncertów z udziałem zarówno amatorów, jak i znanych artystów, zespołów czy orkiestr; z Teatrem przy Parafii św. Elżbiety w Cieszynie – jest autorem opracowań muzycznych wykonań i nagrań komputerowych ścieżek dźwiękowych, jak również realizatorem dźwięku do przedstawienia „Jasełka Tradycyjne, Misterium Męki Pańskiej oraz sztuki „Gość oczekiwany”; z Katolickim Chórem Kościelnym „Lutnia” w zakresie opracowań muzycznych; Szkołą Tańca „Pas de bourree” (później PeDeBe) przy wspólnej realizacji 20 musicali dla dzieci i młodzieży, z Muzeum Drukarstwa w Cieszynie zakresie realizacji filmów o nestorach cieszyńskiego drukarstwa.
Nie sposób wymienić wszystkich działań, jakie Piotr Gruchel podejmował i wciąż podejmuje na polu kultury, ale wspomnieć należy jeszcze o wielu opracowaniach muzycznych, których jest autorem, w tym utworów chóralnych, instrumentalnych na różne zespoły wykonawcze, 30 pieśni religijnych na małą orkiestrę dętą, opracowań muzycznych na kapelę i chór ZPiT Ziemi Cieszyńskiej, opracowanie muzyczne i nagranie hejnału miasta Cieszyna, kompozycja i nagranie fanfary dla Euroregionu Śląsk Cieszyński oraz fanfary na uroczystość wręczania statuetek Srebrnej i Złotej Cieszynianki. Jego udziałem są także liczne wydawnictwa fonograficzne.
Za swoją działalność Laureat był wielokrotnie nagradzany, w tym Złotym Krzyżem Zasługi w roku 2000, Złotą Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego w roku 2010, zaś w roku 2015 został laureatem Nagrody Miasta Cieszyna w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.
II. W KATEGORII TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNEJ:
URSZULA KORZONEK –
urodziła się 3 listopada 1942 r. to pochodząca z Pogórza polska poetka. Ukończyła pedagogikę na Uniwersytecie Jagiellońskim i studium podyplomowe z zakresu pedagogiki specjalnej w WSP w Krakowie. W późniejszych latach pracowała jako nauczyciel w Sanatorium w Górkach Wielkich oraz jako doradca metodyczny w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Bielsku – Białej. Obecnie przebywa na emeryturze.
Należy do Klubu Literackiego „Nadolzie” w Cieszynie, Grupy Literackiej „Cieszyńska Studnia Literacka” oraz Nauczycielskiego Klubu Literackiego w Katowicach przy ZNP Zarządu Okręgu Śląskiego, wcześniej przynależała także do grupy poetów tworzących „Nawias” działającego przy Zarządzie Oddziału ZNP w Cieszynie.
Region i kultura Śląska Cieszyńskiego są dla niej bardzo ważne, dlatego w swojej twórczości zawiera wiele motywów i opisów związanych z pięknem Ziemi Cieszyńskiej. Dba także o zachowanie gwary cieszyńskiej, w której powstało wiele wierszy i opowiadań. Do jej dorobku artystycznego możemy zaliczyć tomiki poezji takie jak: „Invito” - 1994 r. (w języku polskim i esperanto, „Ponad Granice” - 1997 r. (dedykowany Janowi Pawłowi II), „Żniwne Świętowanie” - 1997 r., „Wiersze na Boże Narodzenie” – 1999 r., „Za kulisami Kobieta” - 2002 r.
Jest także autorką książeczek dla dzieci, które spotykają się z bardzo pozytywnym oddźwiękiem: „Przygody Lewusia” – 1990 r., „O jamniczce Plamce, która Bają została” - 2003 r., „Polana Stokrotek” – 2005 r., „Mała Rudzia” - 2009 r., „Cztery pory roku” - 2009 r.
Pani Urszula Korzonek jest również laureatką wielu konkursów poetyckich. Zajęła m.in. II miejsce w I Konkursie Literackim ZNP (Chorzów 2009 r.), I miejsce „Ziemia Cieszyńska – nasz wspólny dom” - 2009 r. oraz Nagrody Starosty w IX Ogólnopolskim Konkursie Literackim „O Złotą Wieżę Piastowską” – 2009 r.
Do jej pozostałych osiągnięć możemy zaliczyć: „Dyplom Skoczowianki” – 2000 r., Odznakę Ministra Kultury – Zasłużony Działacz Kultury - 2002 r., Złoty Laur Poezji o Groniu Jana Pawła II – 2002 r., Laureatka „Srebrnej Cieszynianki” – 2009 r.
Jej twórczość ukazała się również w wielu Antologiach: „Nadolzie” (Cieszyn 2005), ” Słowa potrzebne” (Katowice 2005), ”Myśli serdeczne” (Katowice 2006), „To co dotyka” (Cieszyn 2009), „Szukanie brzegów i „Poetyckie odwiedziny” (Katowice 2012), „Wiersze o zimie i Bożym Narodzeniu” (Katowice 2012), „Zewsząd” (Katowice 2014), „Antologia Skoczowskich Poetów” (Skoczów 2014 MCK ”Integrator”), „Ze Studni” (Cieszyn 2017) „Codzienność niezwykła” (Katowice 2017), Kalendarz Cieszyński (Cieszyn 2016, 2017, 2018).
III. W KATEGORII OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO:
Prof. Karol Daniel Kadłubiec -
urodził się 22 lipca 1937 r. w Karpętnej na Zaolziu. Naukę zaczął od szkoły ludowej w rodzinnej miejscowości, a następnie uczęszczał do wydziałowej szkoły w Bystrzycy. W 1955 r. ukończył szkołę średnią w Czeskim Cieszynie, a później studia na Uniwersytecie Karola w Pradze (filologia słowiańska). Uwieńczeniem jego naukowych sukcesów było otrzymanie tytułu profesora, odebranego w 1994 roku z rąk Prezydenta Lecha Wałęsy, zaś w 1998 roku profesora zwyczajnego.
Swoją aktywność zawodową skupił wokół współpracy z uniwersytetami: Uniwersytetem Ostrawskim, gdzie dzięki jego inicjatywie powstała jedyna samodzielna w Czechosłowacji Katedra Polonistyki i Folklorystyki, której został kierownikiem, podobnie jak Instytutu Badań Etnikum Polskiego, jedynej placówki naukowej specjalizującej się w badaniach mniejszości polskiej w Czechosłowacji. Jako czynny naukowiec, pedagog i znawca folklorystyki swoje życie wiązał również z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach – Filii w Cieszynie, gdzie był kierownikiem Katedry Folklorystyki Ogólnej i Stosowanej, w Akademii Techniczno – Humanistycznej w Bielsku – Białej, gdzie stał na czele Zakładu Atropologii Kultury i Filozofii Człowieka.
Istotnym osiągnięciem prof. Kadłubca w dziedzinie działalności społecznej jest powołanie do życia w 2013 r. Wolnej Szkoły Nauk Filozoficznych i Społecznych im. Profesora Jana Szczepańskiego w Ustroniu, której jest rektorem honorowym. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w życiu Polskiego Związku Kulturalno – Oświatowego jako przewodniczący jego miejscowego koła w Mistrzowicach od roku 1965 dotąd, w ramach Zarządu Głównego PZKO przewodniczył przez 30 lat Sekcji Folklorystycznej, dzięki której Zaolzie zostało określone jako region z najprecyzyjniej zbadaną tradycją kulturową.
Jego wielkie osiągnięcia z zakresu upowszechniania kultury ludowej, pielęgnacji folkloru i języka Śląska Cieszyńskiego zostały docenione zarówno na Zaolziu, jak i po polskiej stronie regionu. Z racji tego został uhonorowany wieloma szczytnymi nagrodami m.in.: 1972 r. – Zasłużony dla Kultury Polskiej, 1983 r. - Nagrodą im. Oskara Kolberga w kategorii: Działalność naukowa, dokumentacyjna, animacja i upowszechnianie kultury ludowej, 1999 r. – Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, 2002 r. – Laurem Honorowej Złotej Cieszynianki, 2012 r. – Nagrodą Śląskiego Szmaragdu.
Jego spuścizna naukowa zawiera ponad 600 tytułów prac popularnonaukowzch, monografii i artykułów naukowych dotyczących folkloru, jego teorii, semiotyki, komparatystyki, dialektologii, tradycji i kultury Śląska Cieszyńskiego. Do najbardziej znanych można zaliczyć: Płyniesz Olzo ... Vol. 1-2 (1970-1972) (red.), Gawędziarz cieszyński Józef Jeżowicz (1973), Ojcowski dom: jednodniówka na dwudziestopięciolecie Sekcji Folklorystycznej Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (1990) (red.), Cieszyńsko-zaolziańska polszczyzna (1994), Cieszyńska ojczyzna polszczyzna (2001) (wraz z Władysławem Milerskim), Płyniesz Olzo. Monografia kultury ludowej Ślaska Cieszyńskiego – (Kadłubiec z zespołem – 2016), Od Cieszyna do Bogumina (2019).
Laureaci w roku 2019
I. W KATEGORII TWÓRCZOŚCI ARTYSTYCZNEJ:
JAN BOJKO –
jeden z najbardziej cenionych rzeźbiarzy Beskidu Śląskiego. Urodził się 1 maja 1934 roku w Jaworzynce, gdzie mieszka do dziś. Artystyczne talenty zaczął rozwijać w Ognisku Plastycznym w Istebnej-Andziołówce, prowadzonym przez artystę Ludwika Konarzewskiego. W początkowym etapie twórczości Jan Bojko wykonywał głównie rzeźby przedstawiające codzienne życie górali, pracę na roli i w gospodarstwie, obrzędy i zwyczaje. Jako materiał na swoje rzeźby niezmiennie wybiera drewno lipowe.
Choć zyskał tytuł twórcy ludowego, z czym w pełni się utożsamia, nie pozwala się zaszufladkować. Polegając na intuicji i doświadczeniu, podąża własną drogą, pozostaje wierny swoim rozwiązaniom i kanonom piękna, jednocześnie konsekwentnie podejmuje tematykę typowo ludową i buduje swój warsztat na bazie tradycji. Od lat współpracuje z bielskim Regionalnym Ośrodkiem Kultury.
Jan Bojko został również wyróżniony cennymi nagrodami za całokształt twórczości. W 2009 roku odebrał w Warszawie Nagrodę im. Oskara Kolberga w dziedzinie twórczości ludowej. W roku 2014 została mu przyznana Nagroda Rady Gminy Istebna za zasługi dla kultury, zaś w listopadzie 2018 roku odebrał Laur Srebrnej Cieszynianki.
Rzeźbiarz z Jaworzynki jest jednym z bohaterów filmu pt. „W beskidzkich izbach twórczych” w reżyserii Jerzego Kołodziejczyka. Zdjęcia jego prac zostały wykorzystane jako ilustracje tomików wierszy księdza Jana Twardowskiego.
Rzeźby Jana Bojki znajdują się w zbiorach prywatnych, muzeach, galeriach. Wiele z nich zdobi kościoły i kaplice. Ujmując niemal 70 lat twórczości artystycznej w ramy czasowe, widzimy, że talent beskidzkiego rzeźbiarza dojrzewał niejako „na granicy czasu”.
Uznając szczególną rangę i znaczenie wymienionych faktów Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii twórczości artystycznej w roku 2019 – panu Janowi Bojce – za wybitne osiągnięcia o znaczeniu ponadlokalnym, za które uważa się całokształt jego twórczości oraz wynikają z niej szczególną i nadzwyczajną promocję Śląska Cieszyńskiego w całej Polsce.
II. W KATEGORII OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO:
ANDRZEJ NIEDOBA -
urodził się 30 października 1940 r. w Cieszynie. Jego całe życie zawodowe wypełniała „reporterka” wykonywana z notesem w ręce. Swoje teksty publikował w wielu dziennikach i tygodnikach, takich jak Dialog, Tygodnik Kulturalny, Panorama, był też laureatem wielu konkursów na reportaż. Jest autorem książek: "Siedemdziesiąt dziewięć godzin nocy", "Piekło niebo”, zbioru reportaży pt. „Matka Ziemia” poświęconych bohaterom swojej Małej Ojczyzny - Ziemi Cieszyńskiej oraz wydanej w roku ubiegłym przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach „Rzeki niepokornej. Sagi cieszyńskiej”. Książka ta, to zapis dziejów pięciu pokoleń rodziny Niedobów na tle wydarzeń historycznych począwszy od wybuchu I wojny światowej, aż po czasy współczesne. Wstęp do książki napisał prof. Daniel Kadłubiec, rekomendując publikację szerokiemu gronu czytelników, przybliżając w nim specyfikę i różnorodność ziemi cieszyńskiej także ludziom „nie stela”.
Andrzej Niedoba to również uznany polski dramaturg, autor sztuk teatralnych (m.in. „Skoczek”, "Pakamera”, "Kim pani jest" — przetłum. na język francuski i niemiecki, „Noc świętojańska”, „Dom”, "Górlandia", "Rajska jabłonka"). Wystawił dotąd osiem sztuk, w tym trzy w Teatrze Telewizji z udziałem wybitnych gwiazd polskiego ekranu. Jest autorem słów hymnu górali beskidzkich "Szumi jawor", do którego muzykę skomponował Jego ojciec Adam Niedoba. W latach 1970-1972 pełnił funkcję redaktora naczelnego Głosu Ziemi Cieszyński
Biorąc pod uwagę znaczenie tych faktów, Powiat Cieszyński przyznał nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego w roku 2019 – panu Andrzejowi Niedobie, mając na uwadze jego szczególny dorobek dziennikarski, teatralny i literacki przyczyniający się do utrwalania i promowania dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego w Polsce, a także za granicą.
III. W KATEGORII UPOWSZECHNIANIA KULTURY:
AKF KLAPS oraz JOLANTA DYGOŚ
Amatorski Klub Filmowy „Klaps” z Chybia - od 50 lat współtworzy historię polskiego kina. Od początku realizuje niezwykle ważną, szczególnie w środowisku wiejskim, misję krzewienia kultury filmowej, rozpowszechniania wiedzy o filmie i fotografii, rozbudzania i rozwijania zainteresowania sztuką, a także dokumentowania życia lokalnej społeczności. Do tych szczytnych idei w późniejszym okresie dołączył projekt nieformalnej, ale planowej edukacji filmowej i fotograficznej, która objęła dzieci i młodzież oraz drugi, równie ważny, utworzenia archiwum i ochrony elementów tożsamości kulturowej lokalnej społeczności, jaką jest tradycja filmowa. W obszarze aktywności artystycznej nieprzerwanie tworzy filmy i fotografie, w ciągu półwiecza powstało w klubie ponad 250 utworów filmowych, fabularnych i dokumentalnych, od krótkich etiud po filmy średniometrażowe, a także ogromna ilość fotografii. Filmy „Klapsa” zdobyły ponad 70 nagród i wyróżnień, były obecne trzykrotnie w konkursie filmów offowych na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Od początku swego istnienia Klub prowadzi również działalność kulturalną, w której na szczególną uwagę zasługują cykliczne imprezy, takie jak Przeglądy Filmów Amatorskich, znany w całej Polsce Festiwal Nieprofesjonalnych Filmów Fabularnych „Fabuła — Chybie”, Piknik Filmowy z AKF „Klaps”. Klub jest powiązany z historią kina polskiego na wiele sposobów, ale najciekawszym i najcenniejszym, bo inspirującym rzesze twórców i samych klubowiczów, jest związek z Krzysztofem Kieślowskim, który bywał w klubie, a Franciszek Dzida, prezes klubu, stał się protoplastą Filipa Mosza z „Amatora”. Biorąc pod uwagę rangę i znaczenie wymienionych zdarzeń i faktów, Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii upowszechniania kultury za rok 2019 – Amatorskiemu Klubowi Filmowemu „Klaps” z Chybia, mając na uwadze szczególne znaczenie jego wieloletniego dorobku w zakresie krzewienia kultury filmowej i popularyzacji kultury Śląska Cieszyńskiego oraz wynikającą stąd szczególną promocję regionu w całej Polsce i Europie.
Jolanta Dygoś - urodziła się 12 maja 1962 w Cieszynie. Od 1990 roku jest członkiem Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej oddziału Regionalnego w Cieszynie. W 1999 r. rozpoczęła organizację Przeglądu Filmowego Kino na Granicy, do którego realizacji w 2008 roku powołała Stowarzyszenie Kultura na Granicy. Jest jego prezesem i dyrektorem festiwalu.
Stworzony przez Jolantę Dygoś Przegląd Filmowy Kino na Granicy ma charakter międzynarodowy, jest oparty na idei wzajemnego poznawania kultur, w szczególności filmu oraz na dialogu międzykulturowym. Polega głównie na prezentacji polskiej, czeskiej i słowackiej kinematografii, ale także kinematografii z akcentem węgierskim, czemu towarzyszy szereg dodatkowych imprez. Festiwal stanowi najobszerniejszą prezentację kina polskiego w Czechach oraz czeskiego i słowackiego w Polsce. Wiele filmów prezentowanych na festiwalu znalazło potem drogę do dystrybucji kinowej. Impreza promuje najbardziej wartościowe zjawiska i tendencje w polskim, czeskim i słowackim kinie oraz odgrywa istotną rolę w upowszechnianiu kultury filmowej i popularyzacji filmów artystycznych.
Poprzez swoją działalność Jolanta Dygoś przyczynia się do przełamywania stereotypów i uprzedzeń dzielących Polaków, Czechów i Słowaków. O ile filmy czeskie są obecne na polskich ekranach, to filmy polskie można zobaczyć w Czechach w zasadzie tylko na przeglądach i festiwalach filmowych — najwięcej właśnie podczas Kina na Granicy.
Biorąc pod uwagę rangę i znaczenie wymienionych zdarzeń i faktów, Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im ks. Leopolda Jana Szersznika w kategorii upowszechniania kultury w roku 2019 – pani Jolancie Dygoś, mając na uwadze szczególne zasługi w budowaniu i wzmacnianiu relacji transgranicznych, krzewienia kultury filmowej, popularyzacji kultury Śląska Cieszyńskiego oraz wynikającą stąd szczególną promocję regionu w całej Polsce i Europie.
Laureaci w latach poprzednich
Rok 2018
1. TERESA WASZUT - w kategorii twórczości artystycznej za wybitne osiągnięcia o znaczeniu ponadlokalnym, za które uważa się całokształt jej twórczości poetyckiej oraz wynikającą z niej szczególną i nadzwyczajną promocję Śląska Cieszyńskiego w całej Polsce.
2. PAWEŁ STANIECZEK - w kategorii upowszechniania kultury, za jego wieloletni dorobek w zakresie kształtowania świadomości i popularyzacji kultury Śląska Cieszyńskiego oraz wynikającą stąd szczególną promocję regionu w całej Polsce i Europie.
3. KORONCZARKI: MARTA HARATYK, URSZULA RYBKA, DANUTA KRASOWSKA, RENATA KRASOWSKA i MARIOLA LEGIERSKA – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za popularyzację dziedziny rękodzieła ludowego jaką jest koronka koniakowska, nobilitację tej niezwykłej twórczości ludowej i upowszechnianie informacji na jej temat oraz stworzenie największej koronki koniakowskiej świata.
Rok 2017
1. KAZIMIERZ JÓZEF WĘGRZYN – w kategorii twórczości artystycznej za wybitne osiągnięcia o znaczeniu ponadlokalnym, za które uważa się całokształt jego twórczości poetyckiej oraz wynikającą z niej szczególną i nadzwyczajną promocję Śląska Cieszyńskiego w całej Polsce.
2. MAŁGORZATA MENDEL – w kategorii upowszechniania muzyki za szczególne znaczenie jej wieloletniego dorobku w zakresie kształtowania świadomości i popularyzacji kultury muzycznej na Śląsku Cieszyńskim oraz wynikającą stąd szczególną promocję regionu w całej Polsce i Europie.
3. CHLEBOWA CHATA – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za ratowanie dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego, a szczególnie za osobisty wkład jej załozycieli w ocalanie pamięci o materialnej i niematerialnej kulturze regionu i jego promocji w Polsce, a także za granicą.
Reportaż: >tutaj<
Rok 2016
1. JERZY KRONHOLD – w kategorii twórczości artystycznej za wybitne osiągnięcia o znaczeniu ponad lokalnym, za które uważa się całokształt jego twórczości literackiej, jak i działalności teatralnej oraz nadzwyczajną promocję Śląska Cieszyńskiego w Polsce i Europie Środkowej.
2. EWA JAŚLAR-WALICKA – w kategorii upowszechniania muzyki za całokształt dorobku muzycznego oraz wynikającą stąd promocję artystyczną regionu w całej Polsce, a także na świecie.
3. CHATA KAWULOKA – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za ratowanie dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego, a szczególnie za osobisty wkład Jana Kawuloka i jego córki – pani Zuzanny Kawulok w ocalanie pamięci o kulturze Górali Śląskich w miejscu, w którym dorobek ten powstawał i trwa do dzisiaj.
Reportaż: >tutaj<
Rok 2015
1. KAROL ŚLIWKA – w kategorii twórczości artystycznej za zaprojektowanie, funkcjonujących w powszechnej świadomości, polskich znaków graficznych oraz za wynikającą stąd promocję Śląska Cieszyńskiego w całym kraju.
2. SCENA POLSKA TEATRU CIESZYŃSKIEGO w CZESKIM CIESZYNIE – w kategorii upowszechniania kultury za całokształt działań dla sztuki teatralnej na pograniczu Polski oraz wynikającą stąd nadzwyczajną promocję artystyczną regionu w całej Polsce i w Europie.
3. BARBARA WAŁACH – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za ratowanie dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego i Polski oraz za osobisty wkład w ocalenie pamięci o artystycznym dorobku ojca – Jana Wałacha w jego pracowni w Istebnej-Andziołówce.
Reportaż: >tutaj<
Rok 2014
1. WANDA MIDER – w kategorii twórczości artystycznej za poezję opiewającą piękno Śląska Cieszyńskiego oraz zawierającą się w jej utworach tradycję gwary regionalnej.
2. JADWIGA SIKORA – w kategorii upowszechniania kultury za wieloletnie prowadzenie Chóru „Echo” w Zebrzydowicach oraz za całokształt działań edukacyjnych i publicystycznych na rzecz kultury muzycznej regionu.
3. IRENA PRENGEL-ADAMCZYK – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za niepospolitą pracę muzealnika służącą zachowaniu pamięci i wiedzy o sztuce Śląska Cieszyńskiego i Europy Środkowej.
Reportaż: >tutaj<
Rok 2013
1. RYSZARD GABRYŚ – w kategorii twórczości artystycznej za twórczość kompozytorską i popularyzację kultury muzycznej Śląska Cieszyńskiego.
2. ANNA ŹLIK – w kategorii upowszechniania kultury za popularyzację wspartej na lokalnych tradycjach kultury tanecznej w regionie oraz upowszechnianie tańców regionalnych Śląska Cieszyńskiego.
3. JADWIGA LINCER – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego – za ochronę wartości języka polskiego i dziedzictwa kulturowego na Śląsku Cieszyńskim.
Reportaż: >tutaj<
Rok 2012
1. CHÓR SZKOLNY „CANZONETTA” i KRZYSZTOF WÓJTOWICZ – w kategorii twórczości artystycznej za dokonania artystyczne i twórczą interpretację wielu utworów muzycznych, w tym dla kierownika Chóru – KRZYSZTOFA WÓJTOWICZA – za całokształt dokonań muzycznych, a szczególnie pedagogicznych i kompozytorskich, jak i promocję wartości kulturowych Śląska Cieszyńskiego.
2. ZESPÓŁ PIEŚNI I TAŃCA ZIEMI CIESZYŃSKIEJ im. JANINY MARCINKOWEJ – w kategorii upowszechniania kultury za całokształt dorobku muzycznego i tanecznego zespołu oraz wynikającą stąd nadzwyczajną promocję regionu w całej Polsce i w Europie.
3. KRZYSZTOF NEŚCIOR – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za ratowanie pamięci historycznej o polskiej wojnie obronnej 1939 r., dokonaniach żołnierza polskiego w XX w., za edukację młodzieży w tym zakresie oraz za osobisty wkład w ratowanie związanych z tym wszystkim, ginących pamiątek historycznych – poprzez założenie własnym staraniem Muzeum 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie.
Reportaż: >tutaj<
Rok 2011
1. JAN CHMIEL – w kategorii twórczości artystycznej za całokształt dokonań muzycznych i pisarskich oraz promocję wartości kulturowych Śląska Cieszyńskiego.
2. BIBLIOTEKA MIEJSKA w CIESZYNIE – w kategorii upowszechniania kultury za dokonania służące czytelnictwu i szeroko pojętej kulturze książki, wynikające stąd rezultaty edukacyjne oraz związaną z tym formę promocji Śląska Cieszyńskiego w całej Polsce.
3. ZESPÓŁ REGIONALNY „ISTEBNA” – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za istotne zasługi w zakresie zachowania, popularyzacji kultury i tradycji Górali Śląskich oraz za wynikającą stąd promocję Śląska Cieszyńskiego w Polsce i na świecie.
Rok 2010
1. DARIUSZ ORSZULIK – w kategorii twórczości artystycznej za całokształt dokonań plastycznych oraz za wynikającą stad promocję Śląska Cieszyńskiego.
2. ESTRADA REGIONALNA "RÓWNICA" – w kategorii upowszechniania kultury za całokształt dokonań muzycznych i estradowych służących popularyzacji kultury regionu oraz za wynikającą stąd jego promocję w Polsce i na świecie.
3. RENATA CISZEWSKA – kierownik Estrady Regionalnej „Równica” – w kategorii upowszechniania kultury za całokształt działalności służącej popularyzacji kultury muzycznej, a w tym szczególnie poprzez działalność zespołu Estrada Regionalna „Równica” oraz za wynikającą stąd promocję kultury regionu w Polsce i na świecie.
4. ks. IGNACY CZADER – w kategorii ochrony dziedzictwa kulturowego za istotne zasługi w dziedzinie bibliofilskiej w sferze zachowania i popularyzacji starej książki oraz za całokształt wysiłków i dokonań służących kultywowaniu najlepszych tradycji w tym zakresie.
Rok 2009
1. prof. JÓZEF KNOPEK – w kategorii twórczości artystycznej, za twórcze dokonania w zakresie technik graficznych oraz zasługi w dziedzinie pedagogiki plastycznej, jak i promocji młodych artystów Śląska Cieszyńskiego i sztuki polskiej.
2. ESTRADA LUDOWA „CZANTORIA” z Ustronia – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt działalności służącej popularyzacji kultury, a w tym szczególnie pieśni oraz wynikającą stąd promocję regionu i kultury Śląska Cieszyńskiego.
3. WŁADYSŁAW WILCZAK – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt działalności służącej popularyzacji kultury muzycznej, a w tym szczególnie rozwojowi artystycznemu zespołu Estrada Ludowa „Czantoria” oraz za wynikającą stąd promocję kultury regionu.
4. JERZY WAŁGA – w kategorii ochrony kultury, za istotne zasługi w zakresie zachowania ważnego elementu kultury materialnej Śląska Cieszyńskiego poprzez twórcze kultywowanie najlepszych tradycji regionalnego rzemiosła artystycznego.
Rok 2008
1. KAZIMIERZ URBAŚ – w kategorii twórczości artystycznej, za twórcze dokonania w zakresie muzyki regionalnej i folklorystycznej, służące zainspirowaniu innych twórców, a przez to jej rozwojowi formalnemu w regionie i w Polsce.
2. CHÓR MIESZANY „ECHO” z Zebrzydowic – w kategorii upowszechniania kultury, za zasługi związane z całokształtem działalności służącej popularyzacji kultury, a w tym szczególnie muzyki oraz za wynikającą stąd promocję regionu.
3. JAN KROP – w kategorii ochrony kultury, za wybitne dokonania w zakresie zachowania pamięci o gwarze Śląska Cieszyńskiego przy jednoczesnym kształtowaniu wysokiej kultury języka polskiego w regionie.
Rok 2007
1. KAPELA FOLKLORYSTYCZNA „WAŁASI” – w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt dokonań artystycznych wspartych na tradycjach muzycznych Górali Śląskich oraz za wynikającą stąd także promocję Ziemi Cieszyńskiej.
2. STOWARZYSZENIE SOLIDARNOŚĆ POLSKO-CZESKO-SŁOWACKA ODDZIAŁ REGIONALNY w CIESZYNIE – w kategorii upowszechniania kultury, zwłaszcza teatralnej oraz dokonań artystycznych kina czeskiego, polskiego i słowackiego na pograniczu trzech państw oraz za wynikającą z tych działań promocję regionu w całej Polsce i Europie Środkowej.
3. prof. IDZI PANIC w kategorii ochrony kultury, za wybitne dokonania, za które uważa się stałą pieczę nad pamięcią historyczną Śląska Cieszyńskiego, pojętą także jako ochronę dorobku kultury lokalnej, Śląska i całej Polski.
Rok 2006
1. IWONA KONARZEWSKA – w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt twórczości, która posłużyła także promocji warstwy kulturowej Śląska Cieszyńskiego w Polsce i Europie.
2. POLSKI ZWIĄZEK KULTURALNO-OŚWIATOWY w Republice Czeskiej – w kategorii upowszechniania kultury za działania służące rozwojowi świadomości kulturowej i narodowej wśród mieszkańców Śląska Cieszyńskiego w Republice Czeskiej – za historyczne i wybitne dokonania w sferze upowszechniania historii, kultury i języka polskiego oraz wynikającą z tego także promocję regionu w Polsce i na świecie.
3. STOWARZYSZENIE MUZEUM DRUKARSTWA w CIESZYNIE – w kategorii ochrony wartości kulturowych za wybitne dokonanie, za które uważa się prowadzenie Muzeum Drukarstwa w Cieszynie, chroniącego pamięć o tradycjach sztuk drukarskich Śląska Cieszyńskiego, pojętych także jako fragment lokalnego dorobku kultury materialnej.
Rok 2005
1. JERZY FOBER – w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt dokonań artystycznych w dziedzinie rzeźby, służących także promocji Śląska Cieszyńskiego.
2. STEFANIA BOJDA – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt działań w dziedzinie edukacji plastycznej, a w tym krzewienie wiedzy o regionie, zmierzające do utrwalenia wartości kulturowych Śląska Cieszyńskiego.
3. JÓZEF GOLEC – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt działań w obszarze edukacji plastycznej i krzewienia wiedzy o regionie, zmierzającego do utrwalenia liczących się wartości kulturowych na Śląsku Cieszyńskim.
4. MACIERZ ZIEMI CIESZYŃSKIEJ – w kategorii ochrony kultury, w uznaniu historycznych dokonań w zakresie kultury, a to: za działania służące rozwojowi świadomości kulturowej i narodowej wszystkich mieszkańców Śląska Cieszyńskiego – za historyczne i wybitne dokonania w sferze upowszechniania historii, kultury i języka polskiego oraz wynikającą z tego także promocję regionu w Polsce i na świecie.
Rok 2004
1. JERZY PILCH – w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt dokonań w obszarze literatury pięknej, służących utrwalaniu ludzi, ich życia i obyczajowości Śląska Cieszyńskiego, oraz wynikającą stąd promocję Ziemi Cieszyńskiej.
2. Siostra JADWIGA WYROZUMSKA wraz z Zespołem teatralnym przy parafii św. Elżbiety w Cieszynie – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt działalności, z obszaru popularyzacji kultury, a w tym szczególnie jej wartości chrześcijańskich.
3. ANNA STANIECZEK – w kategorii ochrony kultury, za działalność w zakresie kultury muzycznej, szczególnie w Zespole Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej i wynikającą stąd ochronę wartości dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego.
4. WŁADYSŁAW RAKOWSKI – w kategorii ochrony kultury, za dokonania w zakresie kultury muzycznej, szczególnie w związku z działalnością w Zespole Pieśni i Tańca Ziemi Cieszyńskiej i wynikającą stąd ochronę wartości dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego.
Rok 2003
1. WŁADYSŁAW OSZELDA – (nagroda honorowa) w kategoriach ochrony i upowszechniania kultury, za całokształt dokonań publicystycznych jako szczególnie istotnych działań na rzecz popularyzacji Śląska Cieszyńskiego i jego kultury, oraz utworzenie „Klubu Propozycji”, służącego za pomost w budowaniu stosunków międzyludzkich na Ziemi Cieszyńskiej, a będącego jednocześnie źródłem wielu inicjatyw o szerokim spektrum społeczno-kulturalnym.
2. JAN HERMA – w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt dokonań mających na celu artystyczne utrwalanie historii i kultury Śląska Cieszyńskiego.
3. MAŁGORZATA KIEREŚ – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt zasług z obszaru popularyzacji, badań, wystawiennictwa i publicystyki na temat kultury górali Beskidu Śląskiego.
4. RYSZARD MAKAREWICZ – kategorii ochrony kultury, za szczególne osiągnięcie, za które uważa się wkład zawodowy w zachowanie wartości architektonicznych i kulturowych Cieszyna i Śląska Cieszyńskiego, oraz za wynikającą stąd promocję Ziemi Cieszyńskiej.
Rok 2002
1. SAMORZĄD GMINY CIESZYN – (nagroda honorowa) w kategoriach szeroko pojętej ochrony i upowszechniania kultury, za szczególnie wybitne osiągnięcie, za które uznaje się podjęcie decyzji o budowie oraz wzniesienie nowej siedziby Książnicy Cieszyńskiej w Cieszynie w latach 1996–2001, co uważa się także za największe przedsięwzięcie w dziedzinie kultury w tych latach w regionie Śląska Cieszyńskiego.
2. JÓZEF BRODA – w kategorii twórczości artystycznej, za całokształt działalności w dziedzinie muzyki: szczególne za zasługi w dziedzinie tworzenia, a także popularyzacji kultury muzycznej Śląska Cieszyńskiego.
3. FRANCISZEK DZIDA – w kategorii upowszechniania kultury, za całokształt działalności w dziedzinie popularyzacji sztuki filmowej na Ziemi Cieszyńskiej,
4. STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW CISOWNICY – w kategorii ochrony kultury, za wybitne osiągnięcie, za które uważa się utworzenie „Izby Regionalnej u Brzezinów” w Cisownicy, a w tym za wyjątkowe zaangażowanie dla ochrony dziedzictwa kulturowego darczyńców i członków stowarzyszenia, a także mieszkańców Cisownicy.
Zasady przyznawania Nagrody im. ks. Leopolda Szersznika
UCHWAŁA Nr XXX/258/21
RADY POWIATU CIESZYŃSKIEGO
z dnia 22 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia dorocznych nagród za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.
Na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity Dz. U. z 2020r., poz. 920) oraz art. 7a ustawy z dnia 25 października 1991r. o organizowaniu i prowadzeniu
działalności kulturalnej (tekst jednolity Dz. U. z 2020r., poz. 194 z póź. zm.).
Rada Powiatu Cieszyńskiego uchwala, co następuje:
§ 1.
Ustanawia się doroczną nagrodę Powiatu Cieszyńskiego im. ks. Leopolda Jana Szersznika (zwaną dalej
„nagrodą”) za osiągnięcia w kategoriach:
1) twórczości artystycznej,
2) upowszechniania kultury,
3) ochrony kultury.
§ 2.
Nagroda może być przyznawana osobom fizycznym lub osobom prawnym i innym podmiotom na podstawie całokształtu i charakteru ich działalności lub osiągnięć o istotnym znaczeniu w zakresie
twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.
§ 3.
1. Nagroda ma charakter finansowy, a jej wysokość ustalana jest przez Zarząd Powiatu Cieszyńskiego (zwanego dalej „Zarządem”).
2. W przypadku osób prawnych nagroda może mieć charakter pozafinansowy.
§ 4.
1. Nagrodę przyznaje Zarząd na podstawie propozycji Komisji, zwanej w dalszej części Kapitułą,
powoływanej przez Zarząd na czas trwania kadencji organów powiatu, spośród osób posiadających istotną
wiedzę i kompetencje w zakresie kultury (w tym szczególnie kultury Śląska Cieszyńskiego) oraz przedstawicieli organów Powiatu Cieszyńskiego.
2. Komisja wybiera spośród swoich członków Przewodniczącego Kapituły, który kieruje jej pracami.
3. Posiedzenie Kapituły uważa się za ważne, jeżeli uczestniczy w nim co najmniej 1/2 jej członków.
4. Stanowisko Kapituły podejmowane jest w głosowaniu jawnym, większością głosów obecnych na posiedzeniu. W razie równej ilości głosów, decyduje głos przewodniczącego.
§ 5.
1. Kapituła dokonuje oceny zgłoszonych kandydatur i proponuje laureatów nagród, kierując się kryteriami opisanymi w §2.
§ 6.
1. Kandydatury do nagrody mogą zgłaszać:
1) osoby prawne prowadzące działalność kulturalną lub artystyczną,
2) osoby prawne prowadzące działalność z zakresu edukacji kulturalnej lub artystycznej,
3) osoby prawne zrzeszające twórców i artystów,
4) gminy powiatu cieszyńskiego.
2. Kandydatury do nagrody, oprócz wymienionych w ust. 1 zgłaszać może:
1) Komisja merytoryczna ds. kultury Rady Powiatu Cieszyńskiego,
2) Naczelnik wydziału merytorycznego ds. kultury Starostwa Powiatowego w Cieszynie.
3. Zgłoszenie kandydatury do nagrody powinno zawierać:
1) Dane osobowe kandydata (kandydatów) lub nazwę podmiotu i jego adres,
2) Informacje dotyczące całokształtu dotychczasowej działalności lub informacje o osiągnięciach, za które nagroda ma być przyznana,
3) Uzasadnienie wniosku zawierające wskazanie lokalnego bądź ponadlokalnego charakteru działalności lub
osiągnięć oraz ich znaczenie dla kultury.
§ 7.
1. Zgłoszeń kandydatur do nagrody można dokonywać w terminie do 15 kwietnia każdego roku w siedzibie Starostwa Powiatowego w Cieszynie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
2. Ta sama osoba lub ten sam podmiot może otrzymać nagrodę tylko jeden raz.
§ 8.
Stanowisko Kapituły przedkładane jest Zarządowi, który decyzje o przyznaniu nagród podejmuje w formie uchwały.
§ 9.
Wnioski złożone przed wejściem w życie niniejszej uchwały zachowują ważność i będą rozpatrywane w trybie i na warunkach określonych w niniejszej uchwale.
§ 10.
Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Powiatu.
§ 11.
Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego.
Przewodniczący Rady Powiatu
Stanisław Kubicius
Laureaci powiatowego Lauru Srebrnej Cieszynianki
Andrzej Tomczyk (w roku 2023)
współzałożyciel i trener sekcji gimnastyki sportowej Robotniczego Klubu Sportowego Cukrownik Chybie. W ciągu 40 lat swojej działalności wychował wielu medalistów we współzawodnictwie krajowym i międzynarodowym.
Jacek Proszyk (w roku 2022)
historyk, religioznawca oraz działacz społeczny. Ściśle współpracuje z Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie w obrębie historii Żydów na Śląsku Cieszyńskim. Obecnie zawodowo związany z grodzieckim muzeum zamkowym, w którym jest kustoszem.
Krzysztof Marciniuk (w roku 2021)
dziennikarz prasowy i radiowy, publicysta i fotoreporter. W branży dziennikarskiej od ponad 40 lat, z czego od blisko od 33 lat związany z tygodnikiem regionalnym Głos Ziemi Cieszyńskiej.
Alina Rakowska (w roku 2020)
mieszkanka Dzięgielowa, wieloletnia Prezes Banku Spółdzielczego w Cieszynie; społeczniczka; członkini Rady Fundacji Zdrowia Śląska Cieszyńskiego i Rady Muzeum Śląska Cieszyńskiego.
ks. Janusz Sikora (w roku 2019)
urodzony w Kozakowicach, wieloletni proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie, działacz społeczno-kulturalny. Inicjator powołania Towarzystwa Ewangelickiego, prowadzącego placówki edukacyjne wszystkich szczebli w Cieszynie.
Janusz Rokicki (w roku 2018)
pochodzący z Wisły, obecnie mieszkający w Cieszynie, niepełnosprawny lekkoatleta, kulomiot. W roku 2018 został Mistrzem Europy w pchnięciu kulą wśród sportowców niepełnosprawnych w Berlinie.
Krystyna Stefańska-Gnida (w roku 2017)
prezes Stowarzyszenia działającego na rzecz integracji społeczności niepełnosprawnych, wzajemnego wsparcia i pomocy, wspólnego rozwiązywania problemów i pokonywania barier.
Marta Kawulok (w roku 2016)
cieszynianka, nauczycielka, społeczniczka; miłośniczka tradycji Śląska Cieszyńskiego promująca kulturę tego regionu w świecie.
ks. Alojzy Wencepel (w roku 2015)
kapłan katolicki związany z Ustroniem, autor wielu działań prospołecznych; prezes Fundacji Dobrego Pasterza, niosącej pomoc bezdomnym matkom.
ks. kanonik Leopold Zielasko (w roku 2014)
kapłan, społecznik, inicjator powstania Fundacji św. Antoniego w Ustroniu.
Karol Franek (w roku 2013)
urodzony w Godziszowie drukarz, inicjator i współzałożyciel Muzeum Drukarstwa w Cieszynie.
Ryszard Gabryś (w roku 2012)
urodzony w Goleszowie kompozytor, pedagog, animator życia muzycznego.
Karol Śliwka (w roku 2011)
pochodzący z Harbutowic grafik, projektant ogólnopolskich znaków graficznych.
prof. zw. dr hab. Idzi Panic (w roku 2010)
historyk, profesor nauk humanistycznych, pracownik naukowo- dydaktyczny UŚ.
Regulamin powiatowego Lauru Srebrnej Cieszynianki
- Druk zgłoszenia >tutaj<
- Regulamin procedury wyłaninia laureatów wyróżnienia samorządów Ziemi Cieszyńskiej pn. Laury Ziemi Cieszyńskiej wraz uchwałą Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Samorządowego Ziemi Cieszyńskiej (Uchwała Nr 3/XXXIII/2018 z dnia 4 października 2018r.)>kliknij tutaj<
- Uchwała Zarządu (nr 184/ZP/VI/2019 z dnia 4 lipca 2019r.) w sprawie Regulamin procedury wyłaniania laureata wyróżnienia Samorządów Ziemi Cieszyńskiej pn. Laury Ziemi Cieszyńskiej przez Powiat Cieszyński >do pobrania<
Rada Muzeum - kadencja 2021-2025
- Michał Bożek – właściciel i prezes firmy „Ustronianka”
- dr hab. Kinga Czerwińska - etnolog, Uniwersytet Śląski w Katowicach - Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie
- dr Grzegorz Gąsior – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego – Wydział Historyczny
- dr hab. Wacław Gojniczek – historyk, Uniwersytet Śląski w Katowicach
- Irena Kwaśny – Prezes Stowarzyszenia Rotunda w Cieszynie
- dr Anna Machej – Kierownik Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Cieszynie
- prof. Idzi Panic – Polskie Towarzystwo Historyczne
- Alina Rakowska – prezes Banku Spółdzielczego w Cieszynie
- prof. Janusz Spyra – historyk, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
- Przemysław Major – reprezentant Miasta Cieszyna
- Jan Poloczek – reprezentant Powiatu Cieszyńskiego
- Mirosław Staniek – reprezentant Powiatu Cieszyńskiego
Uchwała Rady Powiatu - TU
Rada Muzeum - kadencja 2012-2016
- Michał Bożek - właściciel i prezes firmy „Ustronianka"
- Kinga Czerwińska - etnolog, Uniwersytet Śląski w Katowicach
- Czesław Gluza - poseł na Sejm RP
- Wacław Gojniczek - historyk, Uniwersytet Śląski w Katowicach
- Piotr Gruchel - naczelnik Wydziału Kultury i Edukacji Urzędu Miejskiego w Cieszynie
- Irena Kwaśny - prezes Stowarzyszenia Rotunda w Cieszynie
- prof. Idzi Panic - Polskie Towarzystwo Historyczne
- Alina Rakowska - prezes Banku Spółdzielczego w Cieszynie
- Beata Sabath - przewodnicząca Komisji Kultury, Sportu i Promocji Powiatu, Rady Powiatu Cieszyńskiego
- prof. Janusz Spyra - historyk, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
- Marcin Ślęk - członek Zarządu powiatu Cieszyńskiego
- prof. Karol Węglarzy - radny Sejmiku Województwa Śląskiego
Uchwała Rady Powiatu >tutaj<
Rada Muzeum - kadencja 2016-2020
- Michał Bożek - Prezes Zarządu "Ustronianka" sp. z o.o.,
- dr Kinga Czerwińska - etnolog, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie,
- dr hab. Wacław Gojniczek - historyk, Uniwersytet Śląski w Katowicach,
- Piotr Gruchel - naczelnik Wydziału Kultury Urzędu Miejskiego w Cieszynie,
- Janusz Król - Starosta Cieszyński,
- Irena Kwaśny - członek Stowarzyszenia Rotunda w Cieszynie,
- dr Anna Machej - Kierownik Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Cieszynie,
- Krzysztof Neścior - radny Rady Powiatu Cieszyńskiego,
- prof. zw. dr hab. Idzi Panic - Kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej w Instytucie Historii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach,
- Alina Rakowska - prezes Banku Spółdzielczego w Cieszynie,
- prof. zw. dr hab. Halina Rusek - socjolog, Uniwersytet Śląski w Katowicach - Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie,
- prof. nadzw. dr hab. Janusz Spyra - historyk, Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie - Przewodniczący Rady
W TRAKCIE AKTUALIZACJI