Osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego będą mogły łączyć te świadczenia od 1 lipca 2025 roku, czyli otrzymać rentę wdowią, o ile spełniają określone kryteria. Jednym z nich jest wiek wdowy lub wdowca.

Od 1 stycznia 2025 r.  osoby uprawnione będą mogły składać wnioski o tzw. rentę wdowią. To w praktyce nie jest to nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych świadczeń. ZUS będzie przyjmował wnioski od stycznia, ale prawo do tego świadczenia zostanie przyznane od miesiąca, w którym złożony został wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. - To oznacza, że jeśli ktoś spełnia warunki do renty wdowiej już teraz, to ma kilka miesięcy na złożenie wniosku. Nie musi się tego robić od razu, w pierwszych dniach stycznia. Wniosek o rentę wdowią można złożyć w lutym, w marcu, w kwietniu, w maju, w czerwcu czy w lipcu i też będzie złożony o czasie. Ważne, aby to zrobić przed końcem lipca, wówczas świadczenie będzie przyznane od 1 lipca 2025 r. – wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie śląskim. 

Prawo do dwóch świadczeń – warunek konieczny

Przyznanie „renty wdowiej” będzie możliwe, jeśli wdowa lub wdowiec mają ustalone prawo do renty rodzinnej. W przypadku, gdy do tej pory nie ubiegali się o przyznanie renty rodzinnej, ponieważ świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, powinni najpierw złożyć o to wniosek (formularz ERR). Gdy już zostanie przyznana im renta rodzinna, dopiero należy złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (formularz ERWD), ważne, by zrobić do dnia 31 lipca.

Taka kolejność ułatwi i przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 r. Podobna sytuacja dotyczy osób pobierających rentę rodzinną, które nigdy nie wnioskowały o przyznanie emerytury.

- Trzeba pamiętać, że jeśli klient złoży w 2025 r. wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miał ustalonego prawa do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ZUS odmówi przyznania świadczenia w zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia – tłumaczy rzeczniczka.

Maksymalna wysokość renty wdowiej

Wysokość renty wdowiej na początkowym etapie będzie to 15 proc. własnego świadczenia oraz cała renta rodzinna, która dla jednej osoby wynosi 85 proc. świadczenia, jakie przysługiwałaby osobie zmarłej lub 15 proc. ustalonej dla wdowy lub wdowca renty rodzinnej i 100 proc. wypracowanego świadczenia. - Wybór opcji będzie zależał od decyzji wnioskodawcy lub od możliwości dokonania wyboru przez instytucję emerytalno-rentową, która na prośbę seniora podejmie najkorzystniejszą decyzję. Aby decyzję za wnioskodawcę podjął Zakład, we wniosku, w punkcie dotyczącym wysokości świadczenia, należy wskazać wybór wyższego świadczenia – dodaje Beata Kopczyńska.

Natomiast od 1 stycznia 2027 roku wysokość drugiego świadczenia wypłacanego w zbiegu ulegnie podwyższeniu z urzędu do 25 proc. Należy jednak pamiętać, że łączna suma obu świadczeń, nie może przekroczyć trzykrotnej wysokości najniższej emerytury (obecnie jest to 5 342,88 zł brutto). W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy tę kwotę, świadczenie zostanie pomniejszone o kwotę przekroczenia.

Taki wybór będą miały również osoby, które mają prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, czy renty szkoleniowej.

Kryterium wieku i wspólność małżeńska

Kolejne kryterium, które należy spełnić to tzw. kryterium wieku. Osoba ubiegająca się o rentę wdowią, oprócz posiadania prawa do dwóch świadczeń, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku), musi mieć ukończony odpowiedni wiek – kobieta 60 lat, a mężczyzna 65 lat, pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka oraz nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę.

- To ważne, bo ustalenie prawa do renty rodzinnej zależy od faktycznego wieku wdowy lub wdowca w chwili śmierci męża czy żony. W związku z tym osoba, która owdowiała w wieku 50 lat spełnia warunek wieku uprawniający do renty rodzinnej, jednak nie nabywa prawa do tzw. renty wdowiej – wskazuje rzeczniczka.

Wypełnij ankietę i zyskaj pewność

Prawo do tzw. renty wdowiej zależy od łącznego spełnienia kilku warunków. Aby się o tym przekonać, można wypełnić specjalną ankietę, którą ZUS opublikował na swojej stronie internetowej (zus.pl).  To niezwykle pomocne narzędzie, które umożliwia seniorom sprawdzenie, czy będą mogli pobierać połączone świadczenia. Wystarczy wejść na stronę ZUS-u i odpowiedzieć na kilka pytań.

Jeśli spełnione zostały warunki do ubiegania się o tzw. rentę wdowią, od 1 stycznia 2025 r. będzie można złożyć wniosek o zbieg prawa do świadczeń. W przypadku, gdy wdowa lub wdowiec nie złożyli do tej pory wniosku o drugie świadczenie, tj. o rentę rodzinną lub świadczenie własne, a wszystkie inne wymogi są spełnione, warto już teraz rozpocząć starania o wyliczenie drugiego świadczenia, które wejdzie w skład zbiegu.

mówi Beata Kopczyńska