1 kwietnia 2021 r. w Cieszynie została uruchomiona poradnia specjalistyczna, która ma na celu diagnozę oraz leczenie zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży. Kadra psychologów i psychoterapeutów otacza fachową opieką młodych pacjentów z regionu. Coraz częściej borykają się oni bowiem z problemami emocjonalnymi, lękiem, depresją.

W czwartek 13 maja 2021 r. odbyła się konferencja prasowa z udziałem władz Starostwa Powiatowego w Cieszynie i Dyrekcji Szpitala Śląskiego, poświęcona utworzeniu specjalistycznej Poradni Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży z powiatu cieszyńskiego.

Potrzebna pomoc dla dzieci i młodzieży

Temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży jest coraz częściej poruszany w społeczeństwie. Pandemia oraz przymusowa izolacja pogłębiły skalę trudności psychicznych, z jakimi zmagają się najmłodsi, wyciągając na światło dzienne wiele problemów. Stale powiększa się liczba młodych osób, które wykazują potrzebę specjalistycznej pomocy. Według badań około 20% dzieci cierpi aktualnie na problemy natury psychicznej. Dyrekcja Szpitala Śląskiego w Cieszynie postanowiła zareagować na tę sytuację i uruchomić specjalistyczną poradnię.

– Prowadzone przez Szpital Śląski Centrum Zdrowia Psychicznego jest placówką, z której mogą korzystać wyłącznie osoby dorosłe. Nasz zespół dostrzegł jednak, że na terenie powiatu wciąż brakuje miejsca, które oferuje pomoc psychologiczną najmłodszym. Z tego powodu zrodził się pomysł otwarcia specjalistycznej poradni dla dzieci i młodzieży, której inicjatorem był specjalista w zakresie psychiatrii doktor Andrzej Kłoda – mówi Czesław Płygawko, Dyrektor Szpitala Śląskiego w Cieszynie.

Z Poradni Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży można skorzystać bezpłatnie, a na wizytę nie jest potrzebne skierowanie lekarskie. Jest czynna przez 5 dni w tygodniu, w tym dwukrotnie do godziny 20.  Zespół poradni tworzą wykwalifikowani psychologowie, psychoterapeuci i terapeuci środowiskowi, którzy ukończyli specjalistyczne szkolenia i zdobyli odpowiednie doświadczenie niezbędne do pracy z młodymi pacjentami. Wyróżniającym w pracy poradni jest to, że cały proces terapeutyczny i psychoterapeutyczny nie musi się odbywać w pomieszczeniach placówki, ponieważ posiada także możliwość wizyty domowej, środowiskowej. Wówczas specjaliści mają możliwość przyjrzenia się środowisku, w jakim dziecko się wychowuje, jego relacji z rodziną oraz postępom w szkole.

– Bardzo istotną częścią społeczeństwa naszego powiatu są dzieci i młodzież, ponieważ w przyszłości dzięki nim ten powiat będzie funkcjonował i się rozwijał. Niestety rok zamknięcia w domach sprawił, że coraz więcej dzieci i młodzieży potrzebuje wsparcia psychologa czy psychiatry. Właśnie dlatego szpital otworzył przychodnię psychologiczną, w której dzieci i młodzież będą mogły uzyskać fachową pomoc. Dobrze byłoby, aby kolejnym krokiem było pójście w stronę psychiatrii dziecięcej. Łacińska sentencja mówi „Mens sana in corpore sano” – w zdrowym ciele zdrowy duch. Uważam, że zdrowie musimy traktować jako całość – zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Wspierając dzieci i młodzież w zapewnieniu dobrego zdrowia, dbamy również o przyszłość naszego społeczeństwa i zapewniamy jego stabilny rozwój. Nie chcę sobie nawet wyobrażać, co nas czeka, gdy to zaniedbamy – mówi Starosta Powiatu Cieszyńskiego Mieczysław Szczurek.

Poradnia spełnia najwyższe wymogi

Poradnia Psychologiczna dla Dzieci i Młodzieży w Szpitalu Śląskim świadczy pomoc na I stopniu referencyjnym. Aby uzyskać zgodę na jej otwarcie, placówka stanęła przed koniecznością spełnienia szeregu niezbędnych wymogów formalnych. W skład personelu musiało wejść co najmniej czterech specjalistów: psycholog posiadający min. 2 lata doświadczenia pracy z dziećmi, dwóch specjalistów w dziedzinie psychoterapii dzieci i młodzieży, a także terapeuta środowiskowy.

– Profesjonalna pomoc dzieciom w ich problemach wiąże się z zebraniem odpowiedniego zespołu. Według rozporządzenia Ministra Zdrowia mamy do rozdysponowania cztery etaty. W naszej poradni ten wymiar czasu pracy dzieli jednak aż dziesięć osób – komentuje Czesław Płygawko, Dyrektor Szpitala Śląskiego w Cieszynie i dodaje: – Chcieliśmy, aby w poradni pracowali ludzie, którzy mają odpowiednią wiedzę i bogate doświadczenie w pracy z najmłodszymi oraz są polecani w środowisku psychologów. Mimo, że jedynym wyznacznikiem NFZ dla pracowników poradni jest min. 2-letnie doświadczenie, nasza kadra i jej referencje były weryfikowane w bardziej szczegółowy sposób, aby zapewnić dzieciom i młodzieży jak najwyższy poziom opieki nad ich zdrowiem psychicznym.

Do otwarcia poradni o I stopniu referencyjnym zespół szpitala musiał zagwarantować, że co najmniej 15% świadczeń będzie realizowanych w formie wizyt, porad domowych oraz środowiskowych. Pozostały zakres udzielanych świadczeń powinien obejmować: porady psychologiczne (w tym diagnostyczne), sesje psychoterapii indywidualnej, rodzinnej i grupowej, a także sesje wsparcia psychospołecznego. Specjaliści współtworzący poradnię dostrzegają, że istotne byłoby także wdrożenie w regionie psychiatrii dziecięcej. Aby jednak było to możliwe, niezbędne jest uzyskanie II stopnia referencyjności. Aktualnie działania poradni oparte są na diagnozie oraz terapii, jednak Szpital Śląski dąży do umożliwienia specjalistom także leczenia farmakologicznego. W najbliższym czasie planowane jest również uruchomienie strony internetowej oraz mediów społecznościowych poradni, które staną się przestrzenią edukacyjną dla dzieci i rodziców.

Finanse największym wyzwaniem

– Kiedy zgłosiliśmy się do konkursu na otwarcie placówki I stopnia referencyjności, wyznaczyliśmy plan działania oraz wstępny budżet. Już na tym etapie byliśmy w stanie określić, że podjęte przez nas aktywności będą przekraczały poziom finansowania, co oznacza, że szpital prawdopodobnie na nich straci – mówi Czesław Płygawko, Dyrektor Szpitala Śląskiego w Cieszynie i dodaje: – Podjęliśmy jednak decyzję o otwarciu poradni, ponieważ dobrostan psychiczny dzieci i młodzieży był dla nas sprawą priorytetową. Każdy powinien mieć możliwość skorzystania z profesjonalnej opieki i taką szansę chcieliśmy zapewnić także najmłodszym, którzy potrzebują pomocy.

Aby Szpital był w stanie pracować ze specjalistami z zakresu psychologii dziecięcej, niezbędne jest posiadanie wystarczających funduszy, które umożliwiają zapewnienie im atrakcyjnego wynagrodzenia. W obecnej sytuacji nie jest to jednak proste do osiągnięcia. Narodowy Fundusz Zdrowia, zgodnie z podpisaną ze Szpitalem Śląskim umową, na działalność poradni przekazuje miesięcznie ok. 46 tys. zł, co – pomimo wsparcia finansowego – nie pokrywa w całości wszystkich wydatków związanych z funkcjonowaniem placówki.

– Aktualnie jesteśmy w trakcie zbierania funduszy na dalszy rozwój opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Częścią tego rozwoju jest doskonalenie wiedzy oraz umiejętności naszej kadry.  Zależy nam, aby pracowali pod stałym nadzorem bardzo doświadczonych psychoterapeutów, superwizorów. To wszystko wymaga jednak wysokich nakładów finansowych – mówi lekarz, specjalista psychiatra, superwizor psychoterapii Andrzej Kłoda, współtwórca Poradni Psychologicznej dla Dzieci i Młodzieży w Cieszynie.

Jeszcze w tym roku planowane jest ogłoszenie konkursu NFZ na utworzenie placówki II stopnia referencyjności. Dzięki temu w przychodni będzie mógł być zatrudniony lekarz psychiatra, który otoczy fachową opieką najmłodszych pacjentów. Jak twierdzi zespół – rozszerzenie działania o pomoc psychiatryczną jest w naszym regionie także potrzebne.

Psychika dzieci w pandemii

Psychologowie z zespołu poradni jednogłośnie wskazują, że pandemia bardzo mocno dotknęła młode osoby. Brak możliwości spędzania czasu z rówieśnikami, stacjonarnej nauki czy aktywności na dworze, odebrał im normalność.

– Przez lata szkoła była dla dzieci miejscem poznawania świata, zawierania znajomości i przyjaźni trwających przez wiele lat. Teraz w dobie kolosalnych zmian szkoła utraciła atrakcyjność i przeniosło się to w wymiar wirtualny. Atrakcyjność rozrywki, poznawania świata, „spotykania” drugiego człowieka w świecie Internetu, bardzo często skutecznie zniechęca do spotkania i włożenia wysiłku w świecie rzeczywistym. Dodatkowo czas pandemii COVID-19 wprowadził liczne ograniczenia aktywności, wycofanie się w obręb swoich niewielkich przestrzeni. Jest to bardzo trudna sytuacja dla nas wszystkich, a zwłaszcza młodych osób – dodaje lekarz Andrzej Kłoda.

Bardzo ważne jest, aby rodzice pamiętali, żeby zwracać uwagę na wszelkie niepokojące objawy u ich dzieci i odpowiednio wcześnie na nie reagować. Tylko w taki sposób będą w stanie zapobiec tworzeniu oraz rozwojowi ich emocjonalnych problemów.