Niniejsza ulotka informacyjna ma na celu przedstawienie osobom zainteresowanym postępowaniem upadłościowym konsumenckim ogólne zagadnienia dotyczące tegoż postępowania.

Spis:

1. Przesłanki postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
2. Niezbędne dokumenty – jak je zdobyć?
3. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
4. Historia zadłużenia.
5. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
6. Skierowanie sprawy do syndyka.
7. Jakie zobowiązania nie podlegają umorzeniu?
8. Informacje praktyczne.

1. Przesłanki postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Pojęcie niewypłacalności zostało zdefiniowane w Ustawie Prawo upadłościowe. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Przyjmuje się, że utrata tejże zdolności następuje wówczas, gdy opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Niewypłacalnym nie będzie więc ten, kto chwilowo i przejściowo nie jest w stanie uregulować swoich długów.

Warto wiedzieć, że postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może być zainicjowane przez dłużnika, ale również przez wierzyciela.

2. Niezbędne dokumenty – jak je zdobyć?

Aby w sposób właściwy sporządzić wniosek, należy szczegółowo przeanalizować swoją sytuację, aby móc:

• ustalić liczbę wierzycieli, podstawę i wysokość zadłużenia;
• zebrać dowody potwierdzające twierdzenia dotyczące powodów niewypłacalności;
• określić, czy toczą się postępowania sądowe, egzekucyjne, windykacyjne;
• ustalić miesięczne dochody, ich podstawę oraz koszty utrzymania;
• ustalić swój majątek z określeniem orientacyjnej jego wartości.

Niejednokrotnie, dłużnicy chcąc zainicjować postępowanie nie są w stanie określić skąd pochodzi zadłużenie i jaka jest jego wysokość, albowiem nie odbierają poczty, bądź ją niszczą. Najprostszym krokiem jest podjęcie kontaktu z wierzycielem oraz komornikiem. Wiedząc, iż toczą się postępowania sądowe, które dość często dłużnicy bagatelizują, warto skierować zapytanie do sądu odnośnie wszystkich postępowań, które w ostatnim czasie toczyły się przeciwko dłużnikowi. Z podobnym wnioskiem warto zwrócić się również do Sądu Rejonowego Lublin - Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny (tzw. e-sąd), albowiem wiele wierzycieli kieruje sprawy właśnie na drogę e-postępowania.

Dokumenty, które będą stanowić bazę dla powyższych ustaleń to przede wszystkim: umowy, z których wynika zadłużenie, wezwania do zapłaty, nakazy zapłaty, wyroki, informacje od komornika, wierzycieli, informacje dotyczące cesji wierzytelności, dowody potwierdzające spłaty rat.

3. Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej

Wniosek o ogłoszenie upadłości jest bardzo szczegółowo rozbudowanym formularzem, z którego klarownie wynika, jakie informacje powinny być w nim zawarte, a są to:

1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, adres oraz numer PESEL dłużnika, a jeżeli dłużnik nie posiada numeru PESEL - inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;

1a) NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;

2) wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika;

3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;

4) aktualny i zupełny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;

5) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty;

6) spis wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim dłużnik kwestionuje istnienie wierzytelności; wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi jej uznania;

7) lista zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych;

8) informacja o osiągniętych przychodach oraz o kosztach poniesionych na swoje utrzymanie oraz osób pozostających na utrzymaniu dłużnika, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku;

9) informacja o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;

10) informacja o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 000 zł;

11) oświadczenie o prawdziwości danych zawartych we wniosku.

Warto nadmienić, że jeżeli oświadczenie, o prawdziwości danych zawartych we wniosku nie jest zgodne z prawdą, dłużnik ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na skutek podania nieprawdziwych danych we wniosku o ogłoszenie upadłości.

4. Historia zadłużenia.

Faktem jest, iż w aktualnym stanie prawnym postanowienie o ogłoszeniu upadłości wydane jest bez analizy przyczyn powstania niewypłacalności. Jednakże, na dalszym etapie postępowania ustalenie genezy niewypłacalności i historia zadłużenia wpływa na decyzję mającą doniosłe znaczenie dla upadłego (punkt 6).

5. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

W sytuacji, gdy wniosek spełnia wszystkie warunki formalne, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości doręcza się również syndykowi.

6. Skierowanie sprawy do syndyka.

Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej sprawa zostaje skierowana do syndyka. Syndyk zbiera informacje dotyczącą majątku i stanu finansowego upadłego dłużnika, a w tym celu kieruje zapytania między innymi do US, ZUS, KRUS, KRS; analizuje zgodność informacji z wnioskiem.

Należy zaznaczyć, że na tym etapie obowiązuje upadłego swoista współpraca z syndykiem. Upadły ma obowiązek wskazać lub wydać syndykowi cały majątek, niezbędne dokumenty oraz wykonywać inne ciążące na nim obowiązki. Zaniechanie tym obowiązkom może skutkować umorzeniem postępowania. Podobny skutek nastąpi, gdy zostanie ujawnione, że dane podane przez dłużnika we wniosku o ogłoszenie upadłości są niezgodne z prawdą lub niezupełne.

Syndyk dokonuje wyboru sposobu likwidacji masy upadłości, czego celem jest umożliwienie zaspokojenia wierzycieli w jak największym stopniu, z uwzględnieniem kosztów likwidacji.

Po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk składa sądowi:

a) projekt planu spłaty wierzycieli albo

b) informację, że zachodzą przesłanki do umorzenia zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli w trybie artykułu 491¹⁶ ustęp 1 albo

c) informację, że zachodzą przesłanki do warunkowego umorzenia zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli w trybie artykułu 491 ¹⁶ ustęp 2a, albo

d) informację, że zachodzą przesłanki do odmowy ustalenia planu spłat albo umorzenia zobowiązań lub warunkowego umorzenia zobowiązań w trybie artykułu 491 ^14a ustęp 1.

Konsekwencje poszczególnych rozwiązań:

a) ustalenie planu spłaty, czyli ustalenie harmonogramu, który zawiera spis wierzytelności pozostałych do spłacenia przez upadłego dłużnika, termin w jakim spłaty mają nastąpić oraz wysokość poszczególnych rat. Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Plan spłaty wierzycieli może być ustalony na maksymalny okres 84 miesięcy (czyli 7 lat).

Od czego zależy czas trwania planu spłaty?

• regulacja, którą uznać należy za podstawową, przewiduje, iż plan spłaty będzie ustalany na okres do 36 miesięcy. Pozostałe rozwiązania mają charakter wyjątkowy;
• gdy upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, plan spłaty wierzycieli nie może być ustalony na okres krótszy niż 36 miesięcy ani dłuższy niż 84 miesiące;
• gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 70% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, plan spłaty wierzycieli nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż rok;
• gdy w drodze wykonania planu spłaty wierzycieli dłużnik spłaci co najmniej 50% zobowiązań objętych planem spłaty wierzycieli, które w postępowaniu upadłościowym prowadzonym zgodnie z przepisami części pierwszej zostałyby uznane na liście wierzytelności, plan spłaty wierzycieli nie może zostać ustalony na okres dłuższy niż dwa lata.

b) jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że jest on trwale niezdolny do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli – sąd umarza zobowiązania. Niemniej jednak, jeżeli w toku postępowania zgromadzono fundusze masy upadłości, sąd wyda postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, podziału funduszy i umarza zobowiązania niewykonane w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli;

c) jeżeli niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli wynikająca z osobistej sytuacji upadłego nie ma charakteru trwałego, sąd umorzy zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli pod warunkiem, że w terminie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli upadły ani żaden z wierzycieli nie złoży wniosku o ustalenie planu spłaty wierzycieli, na skutek którego sąd, uznając, że ustała niezdolność upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli, uchyli postanowienie o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli i ustali plan spłaty wierzycieli;

d) odmowa ustalenia planu spłaty wierzycieli albo umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeżeli:

• upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań,
• w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań

- chyba że ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

7. Jakie zobowiązania nie podlegają umorzeniu?

Nie podlegają umorzeniu zobowiązania, takie jak:

• należności alimentacyjne;
• renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci;
• wierzytelności z tytułu orzeczonych przez sąd kar grzywny;
• należności z tytułu obowiązku naprawienia szkody;
• wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
• nawiązki;
• należności z tytułu świadczenia pieniężnego orzeczone przez sąd jako środek karny;
• należności z tytułu świadczenia pieniężnego orzeczone przez sąd, jako środek związany z poddaniem sprawcy próbie;
• roszczenia o naprawienie szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu;
• wierzytelności, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

8. Informacje praktyczne:

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej rozpoznaje Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy, właściwy dla miejsca zamieszkania upadłego.

Wniosek podlega opłacie w kwocie 30 zł.

Wniosek może złożyć zarówno dłużnik (upadły), jak i wierzyciel.

Wniosek należy złożyć na formularzu, w dwóch egzemplarzach wraz z załącznikami.

Formularz (wniosek o upadłość konsumencką) jest dostępny TUTAJ .

Adwokat Kinga Michalczyk

Niniejsza ulotka informacyjna nie stanowi wiążącej porady prawnej albowiem takowa winna być dostosowana do indywidualnego stanu faktycznego. Niniejsza ulotka informacyjna nie zawiera wszystkich aspektów postępowania upadłościowego.

9 listopada 2020r.

Sfinansowano ze środków otrzymanych z Powiatu Cieszyńskiego pochodzących z budżetu państwa.